تفسیر آزمایش خون از جمله مهم ترین خدمات آزمایش هایی است که اطلاعات بسیار مهمی درباره بدن شما در اختیارتان میگذارد؛ اما تفسیر آزمایش خون برای افرادی که در این زمینه تخصص ندارند کار دشواریست چرا که اطلاعات زیادی در برگه آزمایش نوشته می شود که تفسیر جواب آزمایش را دشوار میکند.
در ادامه به بررسی جزئیات آزمایش خون و ترجمه جواب آزمایش می پردازیم و به شما کمک کنیم تا به تنهایی دیدی اولیه از تفسیر آزمایشات خود داشته باشید. حتما در نظر داشته باشید که تفسیر نهایی و تجویز دارو با پزشک معالج تان خواهد بود.
برای خواندن جواب آزمایش و تفسیر جواب آزمایش آنلاین رایگان
با تلفن 1650 برای استان تهران و تلفن 88709970-021 برای دیگر استان‌ها
با آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.
تفسیر آزمایش خون: جدول اختصارات آزمایشی
اولین کار برای تفسیر نتایج آزمایش تشخیص طبی این است که بدانید اختصارات یا حروفی که در آن نوشته شده نشان دهنده چیست و چه معنایی می دهد.
برای دانستن معنی واحدهای اندازه‌گیری‌های آزمایش خون از جدول زیر استفاده کنید:
| واحد | علامت انگلیسی |
| سلول در هر میلی‌متر مکعب | cmm |
| فمتولیتر: کسری یک میلیونیم لیتر | fl |
| گرم در دسی‌لیتر | g/dL |
| واحد بین‌المللی در هر لیتر | IU/L |
| میلی‌اکی‌والان در لیتر | mEq/L |
| میلی‌گرم در دسی‌لیتر | mg/dL |
| میلی‌لیتر | mL |
| میلی‌مول در لیتر | mmol/L |
| نانوگرم در میلی‌لیتر | ng/mL |
| پیکوگرام: یک تریلیون گرم یک گرم | pg |
| میلیون در میکرولیتر | million/mcL |
آشنایی با مهم ترین اجزای آزمایش خون
زمانی که برای انجام آزمایش خون به آزمایشگاه مراجعه می کنید، بطور کلی خون بدن شما را با 3 آزمایش اصلی مورد بررسی قرار می دهند و که در تفسیر آزمایش کلی خون نقش مهمی دارند. این 3 مورد شامل موارد زیر می باشد:
- کل تعداد گلبول های خون
- پنل متابولیک
- پانل چربی
در ادامه موارد اجزای آزمایش خون را بررسی میکنیم:
-
CBC در تفسیر آزمایش
مهم ترین قسمت از برگه آزمایش خون CBC به معنای شمارش کل سلول های خونی بدن شماست که وضعیت کلی سلامت شما را نشان میدهد. از این شاخص برای تشخیص انواع بیماری ها مثل کم خونی، سرطان خون، بیماری های عفونی و ویرویسی استفاده میشود.
در ادامه یک جدول کامل از تمامی موارد مربوط به این قسمت، به همراه میزان ایده آل آنها برای خانم ها و آقایان آورده شده است. همچنین، در دو ستون آخر به عوارض رایجی که درصورت کمبود یا بالا بودن بیش از حد هر مورد نیز اشاره شده است تا برای تفسیر نتیجه آزمایش از آن استفاده کنید.
| پایین بودن | بالا بودن | میزان ایده آل | معنی و توضیحات | علامت اختصاری |
| کم خونی،کمبود ویتامین B12 و آسیب ستون فقرات | کمبود آب، مشکلات کلیوی، بیماری های مادرزادی ریه و قلب | زنان: 4.5 – 5.5
مردان: 4.7 – 6.1 (میلیون سلول/میلی لیتر) |
گلبول‌های قرمز موجود در خون | RBC |
| HIV، خودایمنی، نارسایی مغز استخوان، شیمی‌درمانی، عفونت‌های ویروسی | التهاب، عفونت، بیماری‌های ریوی، بیماری‌های خونی | 4,500-11,000 (سلول/میلی لیتر خون) | گلبول‌های سفید موجود در خون | WBC |
| – | کم خونی | زنان: 12- 16
مردان: 13.5 – 17.5 (گرم بر دسی لیتر) |
پروتئین هموگلوبین حامل اکسیژن در خون | HGB |
| کم خونی | پلی‌سیتمیا (افزایش شدید درصد حجم گلبول‌های قرمز) | زنان: 36-46
مردان: 53-41 (درصد) |
حجم گلبول‌های قرمز خون | Hematocrit |
| – | کم خونی | 80 – 96
(فلوکت) |
میانگین اندازه گلبول‌های قرمز در خون | MCV |
| سوء تغذیه | کم خونی | 27 – 31
(پیکوگرم/گلبول) |
هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز | MCH |
| – | – | 32 – 36
(درصد) |
غلظت هموگلوبین در گرم در هر دسی لیتر خون | MCHC |
| – | کم خونی | 11.5 – 14.5
(درصد) |
تغییر در اندازه گلبول‌های قرمز در خون | RDW |
| – | آنمی، سرطان، عفونت | 7.4 – 10.4
(فلوکت) |
میانگین حجم پلاکت‌های خون | MPV |
| – | – | 9 – 17
(درصد) |
اندازه‌گیری عرض توزیع اندازه پلاکت‌ها در نمونه خون | PDW |
| کمبود آب، مشکلات کلیوی، مشکلات قلب و ریه | کم خونی، کمبود آهن، | مردان: 38 – 49
زنان: 36 – 45 (درصد) |
درصد کلی خون تشکیل شده از گلبول قرمز | HCT |
اگرچه با استفاده از جدول بالا می توانید اطلاعات کلی درباره شمارش سلول های خونی داشته باشید، اما می دانیم که برخی از موارد ممکن است اهمیت بیش تری نسبت به سایرین داشته باشند. در ادامه 4 مورد از اصلی ترین موارد آزمایش CBC را دقیق تر بررسی میکنیم.
-
WBC برای تفسیر آزمایش خون
WBC یا White Blood Cells تعداد گلبول های سفید خون را نشان میدهد؛ همان گلبول هایی که سیستم ایمنی ما را تشکیل میدهند و با عفونت و ویروس ها مبارزه میکنند. میزان نرمال آن در خون بین 3800 تا 9600 سلول در هر میلی لیتر است.
پایین بودن WBC:
- بیماری خود ایمنی
- شیمی درمانی
- عفونت ویروسی
- نارسایی مغز استخوان
بالا بودن WBC:
- نوعی عفونت
- التهاب
- سرطان خون
- استرس
- ورزش شدید
-
تعداد پلاکت در تفسیر آزمایشات خون
زمانی که دچار خونریزی میشویم، گلبول هایی به نام پلاکت هستند که باعث لخته شدن خون و بند آمدن جریان آن میشوند.
بالا بودن تعداد پلاکت باعث مشکلات زیر می شود:
- نشانه کم خونی یا آنمی
- بیماری های سرطانی
- بیماری های عفونی
- افزایش خطر سکته قلبی یا مغزی
همچنین اگر میزان پلاکت های خون کم باشد، بدن بیمار با هر جراحتی دچار خونریزی شدید می شود.
-
تفسیر RBC در آزمایش خون
RBC یا Red Blood Cells به معنای تعداد گلبول های قرمز خون است؛ آنها وظیفه انتقال اکسیژن به اجزای مختلف بدن را برعهده دارند. میزان ایده آل و نرمال این شاخص برای مردان بزرگسال برابر با 4.7 تا 6.1 و در بانوان بزرگسال برابر با 4.2 تا 5.4 میلیون سلول در هر میلی لیتر از خون است.
پایین بودن RBC می تواند نشان از مشکلات زیر داشته باشد:
- کمبود ویتامین B12
- کمبود آهن
- آسیب در ستون فقرات
همچنین بالا بودن آن می تواند نشان دهنده مشکلات زیر باشد:
- بیماری های مادرزادی ریه یا قلب
- کمبود آب
- مشکلات کلیوی
همچنین گلبول های قرمز خون می توانند شامل تست های مختلفی باشند که برای خواندن آزمایش خون باید آنها را بشناسید. در ادامه این موارد را نیز بررسی میکنیم:
– هماتوکریت (HCT) در تفسیر جواب آزمایش خون
درصد کل خون که از گلبول های قرمز تشکیل شده است. از این تست برای تشخیص کم خونی یا آنمی استفاده می شود.
– هموگلوبین یا HGB در آزمایش خون
پروتئین موجود در گلبول های قرمز که وظیفه انتقال اکسیژن به بخش های مختلف بدن را برعهده دارد. سطح پایین این پروتئین نشان دهنده کم خونی در شماست.
– MCV در آزمایش خون
میانگین حجم و فضایی که گلبول های قرمز خون اشغال کرده اند. حالت غیرنرمال این شاخصه میتواند نشان از کم خونی یا سندروم خستگی مزمن باشد.
– MCH در نتیجه آزمایش خون
ام سی اچ نشان دهنده میانگین میزان گلبول های خون است. برعکس دیگر شاخص ها، بالا بودن آن نشان دهنده کم خونی است و پایین بودن آن نشان دهنده سوء تغذیه است.
– RDW در تست خون
RDW به معنای پراکندگی گلبول های قرمز خون است. در صورتی که از حد نرمال خارج باشد نشانه کم خونی، بیماری های کبدی و سوء تغذیه خواهد بود.
-
پنل متابولیک جامع در تفسیر آزمایش خون
پنل متابولیک جامع یا CMP به گروهی از آزمایش های خون گفته می شود که اطلاعات جامعی در رابطه با مواد موجود در خون را در اختیار شما قرار میدهد. با توجه به زیاد بودن تست های این آزمایش، در ادامه تمامی موارد آن بصورت یک جدول کامل در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است:
| پایین بودن بیش از حد | بالا بودن بیش از حد | مقادیر عادی | نام تست |
| کاهش قند خون، بیماری کبدی، نارسایی آدرنال، انسولین اضافی | افزایش قند خون، انواع خاصی از دیابت، پیش دیابت، پانکراتیت، پرکاری تیروئید | ۷۰ – ۹۹ mg/dL | قند خون |
| استفاده از داروهای ادرار آور، اسهال، نارسایی آدرنال | اختلال عملکرد کلیه، کم‌آبی، سندرم کوشینگ | ۱۳۶ – ۱۴۴ mEq /L | سدیم |
| استفاده از داروهای ادرارآور یا کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزون یا کورتیزون( | نارسایی حاد یا مزمن کلیه، بیماری آدیسون، دیابت، کم‌آبی بدن | ۳.۷ – ۵.۲ mEq/L | پتاسیم |
| آمفیزم، بیماری‌های مزمن ریه | کم‌آبی، سندرم کوشینگ، بیماری کلیوی | ۹۶ – ۱۰۶ mmol/L | کلرید |
| بیماری کلیه، قرار گرفتن در معرض سموم خاص، عفونت شدید | بیماری‌های ریوی از جمله بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) | ۲۰ – ۲۹ mmol/L | دی اکسید کربن |
| سوتغذیه | بیماری کبد یا کلیه، نارسایی قلبی | ۷ – ۲۹ mg/dL | نیتروژن اوره خون (BUN) |
| توده عضلانی کم، سوتغذیه | کاهش موقتی یا مزمن عملکرد کلیه | ۰.۸ – ۱.۴ mg/dL | کراتینین |
| سوتغذیه | خونریزی روده‌ای، انسداد کلیه، کم‌آبی بدن | ۱۰: ۱ تا ۲۰: ۱ | نیتروژن اوره خون/کراتینین |
| کمبود کلسیم، منیزیم یا ویتامین D؛ سو تغذیه، پانکراتیت، اختلالات عصبی | بیماری کلیه، هایپر پاراتیروئیدیسم، سرطان، دریافت بیش از حد ویتامین D | ۸.۵ – ۱۰.۹ mg/dL | کلسیم |
| سو تغذیه، بیماری کبد یا کلیه | بیماری کبد یا کلیه، کمبود آب بدن، میلوم چندگانه | ۶.۳ – ۷.۹ g/dL | پروتئین |
| بیماری کبد یا کلیه، سوتغذیه | کمبود آب بدن | ۳.۹ – ۵.۰ g/dL | آلبومین |
| جای نگرانی نیست | بیماری کبد، اختلال مجاری صفراوی، یا تخریب گلبول‌های قرمز خون | ۰.۲ – ۱.۹ mg/dL | بیلی روبین |
| سو تغذیه | بیماری پاژه یا سرطان‌های خاصی که به استخوان‌ها گسترش می‌یابد، انسداد مجاری صفراوی، سرطان کبد | ۴۴ – ۱۴۷ IU/L | آلکالن فسفاتاز (ALP) |
| جای نگرانی نیست | سموم خاصی مانند استامینوفن اضافی یا الکل، هپاتیت | ۸ – ۳۷ IU/L | آلانین آمینوترانسفراز (ALT) |
| جای نگرانی نیست | استامینوفن اضافی، هپاتیت، آسیب عضلانی | ۱۰ – ۳۴ IU/L | آسپارتات آمینوترانسفراز (SGOT) |
برای خواندن جواب آزمایش و تفسیر جواب آزمایش آنلاین رایگان
با تلفن 1650 برای استان تهران و تلفن 88709970-021 برای دیگر استان‌ها
با آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.
