حتماً برای همه ما حداقل یکبار پیش آمده که بعد از شانه کردن موهایمان، برس را پر از مو دیدهایم و این موضوع باعث نگرانی ما شده است؛ چرا که ریزش مو مسئلهای مهم و حساس است. در حالت عادی، ریزش روزانه حدود ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو طبیعی است و بخشی از چرخه طبیعی رشد مو محسوب میشود. اما اگر به طور مداوم و روزانه با ریزش مداوم موهایتان در خانه یا روی برس مواجه میشوید، این میتواند نشانهای از مشکل جدیتر باشد.
در چنین مواقعی، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک با بررسی وضعیت شما و انجام آزمایشات لازم، میتواند علت دقیق ریزش مو را شناسایی کند. آزمایشات چکاپ ریزش مو، که برای مردان و زنان قابل انجام است، میتواند گامی مهم در روند درمان این مشکل باشد و به پزشک کمک کند تا برنامه درمانی مؤثری را برای شما طراحی کند. با آزمایشگاه تهران لب همراه باشید تا با انواع آزمایشات چکاپ ریزش مو آشنا شوید و اطلاعات بیشتری درباره چگونگی تشخیص و درمان این مشکل به دست آورید.
ریزش مو چرا اتفاق میافتاد؟
ریزش مو یکی از مشکلات شایع در بین افراد مختلف است و میتواند تأثیر قابل توجهی بر ظاهر و اعتماد به نفس فرد داشته باشد. این مشکل معمولاً به صورت تدریجی آغاز میشود و ممکن است در مراحل اولیه کمتر قابل توجه باشد، اما با گذشت زمان میتواند به یک مشکل جدی تبدیل شود.
از دست دادن موها، به ویژه در سنین پایینتر یا به صورت ناگهانی، میتواند به شدت نگرانکننده باشد و فرد را به جستجوی راههای مختلف برای متوقف کردن یا معکوس کردن این فرآیند سوق دهد. از این رو، بررسی دقیق علتها و آگاهی از روشهای پیشگیری و درمان میتواند کمککننده باشد.
عوامل متعددی میتوانند در ریزش مو نقش داشته باشند، از جمله عوامل ژنتیکی، تغییرات هورمونی، تغذیه نامناسب، استرس، و برخی بیماریها. در ادامه، مهمترین عوامل مرتبط با ریزش مو را به تفصیل بررسی خواهیم کرد تا بتوانید با آگاهی بیشتر به مدیریت و درمان این مشکل بپردازید.
1. آلوپسی آندروژنیک (طاسی با الگوی مردانه و زنانه)
- مردان: بسیاری از مردان به دلیل ژنتیک و ارث دچار طاسی میشوند. این نوع ریزش مو معمولاً از سنین میانسالی شروع میشود و شایعترین علت ریزش مو در مردان است. این نوع ریزش مو به دلیل تاثیرات هورمون دیهیدروتستوسترون (DHT) بر فولیکولهای مو رخ میدهد. فولیکولهای حساس به DHT کوچک شده و چرخه رشد مو کوتاهتر میشود، که در نهایت منجر به ریزش مو میگردد. الگوی ریزش مو معمولاً با عقبرفتگی خط مو در جلوی سر و کاهش حجم مو در قسمت تاج سر شروع میشود.
- زنان: آلوپسی آندروژنیک در زنان نیز میتواند رخ دهد، اما الگوی آن متفاوت است. ریزش مو در زنان معمولاً به صورت نازک شدن موها در سراسر پوست سر به ویژه در ناحیه تاج سر رخ میدهد، بدون اینکه خط رویش موها به وضوح عقب برود و این حالت معمولاً بعد از یائسگی رخ میدهد، زمانی که سطح هورمونهای زنانه کاهش مییابد.
2. تغییرات هورمونی
- مردان: تغییرات سطح هورمون تستوسترون و افزایش تبدیل آن به DHT در مردان میتواند ریزش مو را تشدید کند.
- زنان: زنان معمولاً در دورانهایی که نوسانات هورمونی بیشتری دارند، مانند بارداری، یائسگی یا پس از زایمان، دچار ریزش مو میشوند. تغییرات در سطح استروژن و پروژسترون میتواند تأثیر مستقیمی بر چرخه رشد مو داشته باشد. همچنین اختلالات تیروئید، سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) و مصرف داروهای هورمونی مانند قرصهای ضد بارداری نیز میتوانند باعث ریزش مو در زنان شوند.
3. آلوپسی آرهآتا (Alopecia Areata)
- مردان و زنان: آلوپسی آرهآتا یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به فولیکولهای مو حمله میکند و باعث ریزش مو به صورت لکههای گرد و کوچک میشود. این بیماری میتواند در هر دو جنس رخ دهد و گاهی اوقات ممکن است تمام موهای سر یا حتی بدن را درگیر کند.
4. تغذیه نامناسب و کمبودهای تغذیهای
- مردان و زنان: کمبود مواد مغذی مانند آهن، روی، ویتامینهای گروه B (به ویژه بیوتین)، ویتامین D و پروتئین میتواند به ضعف و ریزش مو منجر شود. این کمبودها ممکن است ناشی از رژیمهای غذایی نادرست، اختلالات گوارشی یا جذب ناکافی مواد مغذی باشد.
5. استرس و عوامل روانی
- مردان و زنان: استرس میتواند تأثیر زیادی بر بدن بگذارد، از جمله باعث ریزش مو شود. وقتی بدن تحت استرس شدید قرار میگیرد، ممکن است چرخه طبیعی رشد مو مختل شود و موها زودتر از موعد بریزند. این نوع ریزش مو معمولاً موقتی است و با کاهش استرس، موها دوباره رشد میکنند.
6. بیماریها و شرایط پزشکی
- مردان و زنان: بیماریهای مزمن مانند دیابت، لوپوس، کمکاری یا پرکاری تیروئید و اختلالات خودایمنی میتوانند باعث ریزش مو شوند. همچنین عفونتهای قارچی پوست سر و بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس نیز میتوانند به این مشکل منجر شوند.
7. مصرف داروها
- مردان و زنان: مصرف برخی داروها مانند داروهای شیمیدرمانی، داروهای ضد افسردگی، ضد انعقادها و داروهای فشار خون میتواند باعث ریزش مو شود. همچنین داروهای استروئیدی و داروهایی که بر هورمونها تاثیر میگذارند نیز ممکن است به ریزش مو منجر شوند.
انواع آزمایشات چکاپ ریزش مو در مردان و زنان را بشناسیم
زمانی که به پزشک متخصص مراجعه میکنید، او قبل از شروع هرگونه درمان دارویی، به دقت به دنبال شناسایی علت دقیق مشکل شما خواهد بود. برای این منظور، پزشک آزمایشات مختلفی را تجویز میکند تا عوامل احتمالی را بررسی کرده و تشخیص صحیحی از وضعیت شما به دست آورد. این آزمایشات به پزشک این امکان را میدهند که منبع اصلی مشکل را شناسایی کند و بر اساس نتایج، برنامه درمانی مناسبی را تدوین نماید.
اگر پزشک به مرحله آزمایش رسیده و برای شما چکاپهای خاصی تجویز کرده است، ممکن است بخواهید بدانید که هر یک از این آزمایشها برای بررسی چه فاکتورهایی در بدن شما انجام میشود. ادامه متن را بخوانید تا با مهمترین آزمایشهای چکاپ ریزش مو آشنا شوید و هرکدام را به طور مختصر بررسی کنیم:
1. معاینه اولیه توسط پزشک برای ریزش مو
معاینه اولیه توسط پزشک متخصص پوست و مو (درماتولوژیست) برای بررسی علت ریزش مو معمولاً شامل مراحل زیر است:
- سوالات در مورد سابقه پزشکی: پزشک از شما درباره سابقه پزشکی، بیماریهای قبلی، داروهایی که مصرف میکنید، و هرگونه تغییرات اخیر در سلامت جسمانی شما سوال میپرسد.
- سوالات در مورد سابقه خانوادگی: پزشک همچنین ممکن است از شما بپرسد که آیا اعضای خانواده شما (مانند والدین یا خواهر و برادر) سابقه ریزش مو دارند یا خیر. این اطلاعات میتواند به تشخیص نوع ریزش مو کمک کند.
- بررسی پوست سر: پزشک به دقت پوست سر شما را بررسی میکند تا هر گونه علائم التهاب، عفونت، زخم، یا نواحی بدون مو را مشاهده کند. این معاینه میتواند به تشخیص بیماریهای پوستی یا عفونتهایی که ممکن است باعث ریزش مو شوند، کمک کند.
- بررسی الگوی ریزش مو: پزشک الگوی ریزش مو را مورد بررسی قرار میدهد. این الگو میتواند اطلاعات مهمی درباره علت ریزش مو فراهم کند، مانند اینکه آیا ریزش مو به صورت نازک شدن تدریجی در سراسر سر است یا به صورت تکهای.
2. آزمایش کشیدن مو
اگر پوست سر شما مشکلی نداشته باشد، پزشک به بررسی وضعیت موهای شما ادامه میدهد. در این آزمایش، پزشک از شما میخواهد که موهای خود را به حالت طبیعی بدون استفاده از محصولات مو (مانند ژل یا اسپری) نگه دارید. پزشک یک دسته کوچک از موها (معمولاً حدود 20 تا 60 تار مو) را از ناحیههای مختلف پوست سر (مانند جلو، تاج، یا پشت سر) انتخاب میکند. این نواحی ممکن است براساس الگوی ریزش موی شما انتخاب شوند.
پزشک به آرامی موهای انتخابشده را بین انگشتان خود میگیرد و با یک کشش ملایم موها را میکشد. هدف این است که ببیند چند تار مو به راحتی از پوست سر جدا میشوند. اگر تعداد کمی مو (کمتر از 5 تار) در دست پزشک باقی بماند، این معمولاً نشان میدهد که ریزش مو طبیعی است.
اگر تعداد زیادی مو (بیشتر از 10 تا 15 تار) از پوست سر جدا شود، این ممکن است نشاندهنده یک مشکل جدی باشد.
3. آزمایشهای خون برای ریزش مو
برای تشخیص علت ریزش مو، پزشک ممکن است چندین آزمایش خون را تجویز کند تا وضعیت سلامت عمومی بدن، هورمونها و سایر عوامل مرتبط را بررسی کند. این آزمایشها به پزشک کمک میکنند تا علل احتمالی ریزش مو مانند کمبود مواد مغذی، اختلالات هورمونی، یا بیماریهای خاص را شناسایی کند که شامل آزمایشات زیر میباشد:
- CBC (شمارش کامل سلولهای خون): کمخونی یا اختلالات خونی ممکن است به ضعف و ریزش مو منجر شود.
- آهن و فریتین (Ferritin): کمبود آهن یکی از علل شایع ریزش مو، بهویژه در زنان است. فریتین پایین نشاندهنده کمبود ذخایر آهن و میتواند به ریزش مو منجر شود.
- هورمونهای تیروئید (TSH, T3, T4): اختلالات تیروئید مانند کمکاری یا پرکاری تیروئید میتوانند به ریزش مو منجر شوند.
- هورمونهای جنسی (Testosterone, DHT, Estrogen, Progesterone): نوسانات یا اختلالات در هورمونهای جنسی میتوانند باعث آلوپسی آندروژنیک یا ریزش مو شوند. افزایش DHT به ویژه در مردان با ریزش مو مرتبط است.
- هورمونهای آدرنال (DHEA-S, Cortisol): استرس و اختلالات عملکرد آدرنال ممکن است به ریزش مو کمک کنند. کورتیزول بالا میتواند چرخه رشد مو را تحت تأثیر قرار دهد.
- سطح ویتامینها (Vitamin D, Vitamin B12, Folic Acid): کمبود ویتامین D و ویتامین B12 میتواند به ضعف و ریزش مو منجر شود. این ویتامینها برای سلامت فولیکولهای مو ضروری هستند.
- روی (Zinc): روی یک ماده معدنی مهم برای رشد و تعمیر مو است. کمبود روی میتواند باعث ریزش مو شود.
- آنتیبادیها (ANA, Anti-TPO): بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس یا تیروئیدیت هاشیموتو میتوانند باعث ریزش مو شوند. آزمایشهای آنتیبادی برای تشخیص این شرایط کمک میکنند.
- گلوکز و هموگلوبین A1c (HbA1c): دیابت و قند خون کنترل نشده میتواند باعث ضعف و ریزش مو شود.
- آندروژن آزاد (Free Androgens): افزایش آندروژنهای آزاد میتواند در ریزش موی آندروژنیک نقش داشته باشد.
برای درخواست هرگونه مشاوره تلفنی و نمونهگیری در آزمایشگاه جهت انجام آزمایش چکاپ ریزش مو (مردان و زنان)، با تلفن 1650 آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.
آنچه از مقاله «آزمایش چکاپ ریزش مو در مردان و زنان» آموختیم
در نهایت، برای جلوگیری از بروز مشکلات جدی مانند ریزش مو، توصیه میشود که سبک زندگی سالمی را در پیش بگیرید. افرادی که به تغذیه سالم، ورزش منظم و مراقبت از بدن خود توجه میکنند، معمولاً کمتر با مشکلات مربوط به مو مواجه میشوند. کنترل استرس و رعایت مراقبتهای لازم از مو، به ویژه در زنان با موهای بلند، میتواند تأثیرات مثبتی بر سلامت موها داشته باشد.
با این حال، حتی با رعایت تمام مراقبتها، ممکن است همچنان دچار ریزش مو شوید. در چنین مواقعی، نگران نباشید. مراجعه به پزشک متخصص و انجام چکاپهای مربوط به ریزش مو میتواند به شناسایی علت اصلی مشکل و آغاز درمان مؤثر کمک کند. با تشخیص درست و درمان مناسب، میتوانید ریزش مو را کنترل کرده و سلامت موهای خود را بهبود بخشید.
منبع:
https://www.manipaltrutest.com/blogs/what-are-the-tests-to-be-done-to-diagnose-hair-loss
