آزمایش سنگ کلیه یک روش تشخیصی است که به کمک آن، پزشکان وجود سنگ‌های کلیه را شناسایی می‌کنند. این آزمایش‌ها می‌توانند شامل تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و یا آزمایش‌های ادراری باشند. تشخیص صحیح نوع و اندازه سنگ کلیه برای تعیین روش درمانی مناسب اهمیت زیادی دارد. در این مقاله از تهران لب، به بررسی انواع آزمایش‌های مربوط به سنگ کلیه و نحوه تفسیر نتایج آن‌ها پرداخته خواهد شد.
سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه توده‌ای سخت و بلوری‌شکل است که از تجمع مواد معدنی و نمک‌های موجود در ادرار، مانند کلسیم، اگزالات، اسید اوریک یا فسفات، در کلیه‌ها تشکیل می‌شود. این سنگ‌ها می‌توانند از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر باشند. تشکیل سنگ کلیه معمولا به دلیل غلظت بالای مواد معدنی در ادرار، کم‌آبی بدن، رژیم غذایی نامتعادل یا اختلالات متابولیکی رخ می‌دهد. سنگ‌های کوچک ممکن است خودبه‌خود دفع شوند، اما سنگ‌های بزرگ‌تر می‌توانند مسیر ادرار را مسدود کرده و باعث درد شدید، خونریزی یا عفونت شوند. درمان شامل مصرف مایعات، دارودرمانی یا جراحی است.
انواع سنگ کلیه
سنگ کلیه زمانی تشکیل می‌شود که مواد معدنی مختلف در کلیه تجمع یافته و کریستال‌هایی سخت ایجاد کنند. شناسایی ترکیب این سنگ‌ها نقش مهمی در تعیین روش درمان و مراقبت‌های بعدی دارد. چهار نوع اصلی سنگ کلیه عبارت‌اند از:
سنگ کلیه کلسیمی
تقریبا ۸۵ درصد از سنگ‌های کلیه را تشکیل می‌دهند و شامل سنگ‌های اگزالات کلسیم و سنگ‌های فسفات کلسیم هستند که از رایج‌ترین انواع محسوب می‌شوند.
سنگ‌های اسید اوریک
این نوع سنگ‌ها در اثر افزایش اسید اوریک در ادرار شکل می‌گیرند و حدود ۱۰ درصد از کل سنگ‌های کلیه را شامل می‌شوند.
سنگ کلیه سیستینی
حدود ۲ درصد از سنگ‌های کلیه را تشکیل می‌دهند و در افراد مبتلا به سیستینوری، یک بیماری ارثی که باعث افزایش یک اسید آمینه خاص در ادرار می‌شود، ایجاد می‌شوند.
سنگ‌های کلیه استروویتی
کمتر شایع‌ترین نوع سنگ کلیه هستند و معمولا در افرادی که دچار عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری (UTI) هستند، تشکیل می‌شوند.
انواع آزمایش سنگ کلیه
برای تشخیص سنگ کلیه و تعیین بهترین روش درمان، از آزمایش‌های متنوعی استفاده می‌شود. این فرآیند معمولا شامل بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی، آزمایش ادرار و خون، و تصویربرداری پزشکی است.
آزمایش ادرار برای تشخیص سنگ کلیه
آزمایش ادرار یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای تشخیص و ارزیابی سنگ کلیه است. این آزمایش می‌تواند شامل اندازه‌گیری و تجزیه‌وتحلیل ترکیبات مختلف ادرار باشد. نمونه‌گیری ممکن است به‌صورت یک‌باره در مطب پزشک یا بیمارستان انجام شود. در برخی موارد، نیاز به جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته وجود دارد تا ترکیبات موجود در ادرار در طول روز بررسی شوند.
آزمایش خون
در این آزمایش، نمونه‌ای از خون وریدی بازو برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها و سطح الکترولیت‌ها که در تشکیل سنگ کلیه نقش دارند، بررسی می‌شود. آزمایش‌های خونی معمول شامل پانل متابولیک پایه (BMP)، پانل متابولیک جامع (CMP) و آزمایش اسید اوریک هستند.
آزمایش‌های پس از تشخیص سنگ کلیه
پس از تشخیص سنگ کلیه، آزمایش‌های تکمیلی برای تعیین ترکیب سنگ و بررسی عوامل زمینه‌ای انجام می‌شوند تا از ایجاد سنگ‌های جدید در آینده جلوگیری شود.
منظور از تحلیل سنگ کلیه چیست؟
سنگ‌های کلیه توده‌های کوچک و شبیه به سنگریزه هستند که در یک یا هر دو کلیه شما تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که سطح بالایی از برخی مواد معدنی یا نمک‌ها در ادرار شما وجود داشته باشد.
تجزیه و تحلیل سنگ کلیه آزمایشی است که مشخص می‌کند سنگ کلیه از چه موادی تشکیل شده است. این اطلاعات به پزشک شما کمک می‌کند تا برنامه‌ای برای کاهش خطر تشکیل سنگ‌های بیشتر در آینده تهیه کند.
چهار نوع اصلی سنگ کلیه عبارتند از:
- کلسیمی
- اگزالات اوریک (اسید اوریک)
- سیستینی
- استروویت
سنگ‌های کلیه ممکن است به کوچکی یک دانه شن یا به بزرگی یک نخود باشند و گاهی حتی بزرگ‌تر. سنگ‌های بسیار کوچک ممکن است هنگام ادرار کردن از بدن دفع شوند. اما سنگ‌های بزرگ‌تر یا با شکل نامنظم ممکن است در دستگاه ادراری گیر کرده و مسیر جریان ادرار را مسدود کنند. این وضعیت می‌تواند باعث درد شدید یا خونریزی شود و در برخی موارد به درمان نیاز دارد. با این حال، در صورت درمان، سنگ‌های کلیه معمولا آسیب دائمی ایجاد نمی‌کنند.
آزمایش سنگ کلیه در منزل و شرایط انجام این آزمایش در منزل
تهران لب با ارائه خدمات آزمایش ادرار و خون برای تشخیص و پیگیری سنگ کلیه، به شما این امکان را می‌دهد که در راحتی خانه خود این آزمایش‌ها را انجام دهید. این خدمات شامل آزمایش‌های دقیق ادرار برای شناسایی ترکیبات موجود در آن و آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها و شناسایی عواملی همچون اسید اوریک و الکترولیت‌ها می‌باشد.
تمامی آزمایش‌ها تحت نظارت متخصصین و با استفاده از تجهیزات پیشرفته انجام می‌شود. برای راحتی شما، تکنسین‌های مجرب تهران لب به منزل شما مراجعه کرده و نمونه‌ها را جمع‌آوری کرده و به آزمایشگاه ارسال می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت، با تهران لب تماس بگیرید.
روند آزمایش تحلیل سنگ کلیه چگونه است؟
برای جمع‌آوری سنگ کلیه، به یک صافی سنگ کلیه برای فیلتر کردن ادرار و یک ظرف تمیز برای نگهداری سنگ نیاز دارید. صافی سنگ کلیه وسیله‌ای از جنس توری ریز یا گاز است. پزشک ممکن است این صافی را در اختیار شما قرار دهد، یا می‌توانید آن را از داروخانه تهیه کنید.
اگر تنها آزمایش ادرار برای تشخیص سنگ کلیه انجام می‌دهید، نیازی به ناشتا بودن نیست و می‌توانید آزمایش را بدون نگرانی از مصرف غذا انجام دهید.
مراحل جمع‌آوری سنگ کلیه
- ادرار خود را از طریق صافی فیلتر کنید.
- پس از هر بار ادرار، صافی را بررسی کنید تا سنگ را پیدا کنید. این سنگ ممکن است به کوچکی یک دانه شن یا یک قطعه ریز سنگ باشد.
- اگر سنگی پیدا کردید، آن را در یک ظرف تمیز و دردار قرار دهید.
- از افزودن هر ماده‌ای به ظرف خودداری کنید؛ سنگ باید خشک نگه داشته شود.
- روی سنگ نوارچسب یا دستمال قرار ندهید.
- ظرف حاوی سنگ را طبق دستور پزشک به آزمایشگاه یا پزشک تحویل دهید.
سنگ کلیه ممکن است در هر ساعتی از شبانه‌روز دفع شود؛ بنابراین مهم است که ادرار خود را در هر بار دفع فیلتر کنید تا زمانی که سنگ را پیدا کنید.
پزشک ممکن است توصیه کند مقدار زیادی آب بنوشید تا دفع سنگ آسان‌تر شود. در صورت احساس درد هنگام دفع سنگ، درباره مصرف داروهای مسکن با پزشک مشورت کنید.
اگر سنگ کلیه شما بیش از حد بزرگ باشد و نتواند از طریق ادرار دفع شود، ممکن است به یک جراحی کوچک برای خارج کردن سنگ و انجام آزمایش نیاز داشته باشید. همچنین، اگر قبلا سنگ کلیه دفع کرده و آن را نگه داشته‌اید، درباره امکان آزمایش آن با پزشک خود صحبت کنید.
تفسیر نتایج آزمایش سنگ کلیه
نتایج آزمایش سنگ کلیه شما مشخص می‌کند که سنگ شما از چه موادی تشکیل شده است. با این اطلاعات، پزشک شما می‌تواند دستوراتی برای پیشگیری از تشکیل سنگ‌های جدید، مانند توصیه به مصرف دارو یا تغییرات در رژیم غذایی، ارائه دهد. برنامه درمانی شما بسته به نوع سنگ شما متفاوت خواهد بود اما بیشتر برنامه‌ها شامل نوشیدن آب زیاد و تغییرات در رژیم غذایی هستند. در صورتی که سوالی در مورد نتایج آزمایش خود دارید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
دفع سنگ کلیه
برای جمع‌آوری سنگ کلیه، نیاز به صافی سنگ کلیه برای فیلتر کردن ادرار و یک ظرف تمیز برای نگهداری سنگ دارید. این صافی معمولا از توری یا گاز ریز ساخته می‌شود. ممکن است پزشک یا متخصص شما این صافی را در اختیارتان قرار دهد یا آن را از داروخانه تهیه کنید.
سنگ کلیه ممکن است در هر زمانی از شبانه‌روز دفع شود، بنابراین مهم است که هر بار ادرار می‌کنید، تمام ادرار خود را فیلتر کنید تا زمانی که سنگ را پیدا کنید. پس از جمع‌آوری سنگ، طبق دستور پزشک، ظرف را به پزشک یا آزمایشگاه تحویل دهید.
تشخیص نوع سنگ کلیه بر اساس رنگ
تشخیص نوع سنگ کلیه بر اساس رنگ می‌تواند به شناسایی ترکیب شیمیایی آن کمک کند. سنگ‌های کلیه معمولاً به رنگ‌های زرد، قهوه‌ای یا حتی سفید دیده می‌شوند. سنگ‌های کلسیمی، که شایع‌ترین نوع هستند، معمولاً رنگ سفید یا زرد روشن دارند. سنگ‌های اسید اوریک می‌توانند رنگی قهوه‌ای یا قرمز تیره داشته باشند. سنگ‌های سیستینی نیز اغلب به رنگ زرد کمرنگ دیده می‌شوند. علاوه بر رنگ، شکل و اندازه سنگ نیز می‌تواند به پزشک در تعیین نوع سنگ و تصمیم‌گیری در مورد روش درمان کمک کند. با این حال، برای تایید دقیق نوع سنگ، نیاز به آزمایشات دقیق‌تر مانند تحلیل شیمیایی سنگ است.
برای درخواست هرگونه مشاوره تلفنی و نمونه‌گیری در آزمایشگاه جهت انجام آزمایش سنگ کلیه، با تلفن 1650 آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.
آنچه از مقاله «آزمایش سنگ کلیه چیست؟ + تفسیر» آموختیم
در نهایت، تشخیص و تفسیر سنگ کلیه از طریق آزمایش‌های دقیق ادرار و خون، گامی اساسی در مدیریت سلامت کلیه‌ها و پیشگیری از مشکلات بیشتر است. تهران لب با ارائه خدمات آزمایشگاهی حرفه‌ای در منزل، این امکان را برای شما فراهم می‌آورد که به راحتی از خانه خود به نتایج معتبر و دقیق دست یابید. با تفسیر درست نتایج، پزشک شما می‌تواند برنامه درمانی مناسب را برای شما تهیه کرده و خطر تشکیل سنگ‌های بیشتر را کاهش دهد. برای مشاوره و دریافت خدمات آزمایشگاهی با تهران لب در ارتباط باشید. سلامت شما، اولویت ماست.
منبع:
