علت درد زیر شکم در زنان چیست؟

دردهای زیر شکمی در زنان به دردهایی گفته می‌شود که در ناحیه زیر ناف خانم‌ها و در سمت راست یا چپ احساس می‌شود. درد زیر شکم سمت راست و چپ در زنان دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد؛ از عفونت مجاری ادراری و تناسلی تا بیماری‌های مربوط به رحم و هچنین مشکلات مربوط به بارداری از جمله دلایلی هستند که می‌توانند موجب درد زیر شکم در زنان شوند. این دردها گاهی اوقات بسیار شدید هستند و در هر صورت لازم است که برای تشخیص علت درد و درمان آن با پزشک متخصص مشورت شود و در صورت نیاز آزمایش‌های خاصی از بیمار گرفته شود. در ادامه این مقاله در مورد درد زیر شکم زنان، علل ایجاد این درد و درمان آن توضیح می‌دهیم.

منظور از درد زیر شکم در زنان چیست؟

درد زیر شکم در زنان می‌تواند ناشی از علل متعددی باشد و معمولاً ممکن است اندام‌های مختلفی را درگیر کند. برای تشخیص دقیق این نوع درد، پزشکان ناحیه زیر شکم را به بخش‌های مختلف تقسیم می‌کنند و درد را به مناطق خاصی محدود می‌سازند تا علت آن را شناسایی کنند.

ناحیه پایین شکم، بخشی است که زیر ناف قرار دارد و شامل اندام‌های شکمی و لگنی می‌شود. درد در این ناحیه می‌تواند ناشی از مشکلات مربوط به اندام‌های مختلفی مانند مثانه، رحم، تخمدان‌ها و روده‌ها باشد.

با این حال، گاهی اوقات درد زیر شکم به گونه‌ای است که تشخیص ناحیه دقیق آن دشوار می‌شود. در چنین مواردی، شناسایی علائم دیگر و بررسی تاریخچه پزشکی می‌تواند به پزشک در تعیین علت درد کمک کند.

انواع درد زیر شکم زنان

درد زیر شکم می‌تواند به دو نوع حاد و مزمن تقسیم شود که هر یک علل و ویژگی‌های خاص خود را دارند:

1. درد حاد:

   • به طور ناگهانی رخ می‌دهد و معمولاً موقتی است.
   • معمولاً ناشی از عوامل زیر است:
     • صدمات: مانند آسیب‌های ورزشی یا ضربه به ناحیه شکم.
     • عفونت‌ها: مانند عفونت‌های ادراری یا عفونت‌های مربوط به اندام‌های لگنی.
   • این نوع درد می‌تواند به سرعت بدتر شود و نشانه‌ای از شرایط جدی‌تر باشد.

2. درد مزمن:

   • درد مداوم یا هرازگاهی که برای مدت طولانی باقی می‌ماند.
   • معمولاً ناشی از بیماری‌های مزمن است که می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
     • بیماری‌های التهابی: مانند اندومتریوز یا بیماری التهابی لگن.
     • مشکلات گوارشی: مانند سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS).
   • این نوع درد ممکن است به تدریج بدتر شود و به نشانه‌ای از بدتر شدن وضعیت سلامتی تبدیل شود.

در هر دو حالت، اگر درد زیر شکم شدید یا پیشرفت‌کننده باشد، توصیه می‌شود که فوراً به دنبال مراقبت و درمان پزشکی باشید.

شایع ترین علت درد زیر شکم زنان چیست؟

درد زیر شکم به احتمال زیاد ناشی از یکی از اندام‌های حفره پایین شکم است. بیشتر روده‌های کوچک و بزرگ در این ناحیه قرار دارند و این اندام‌ها معمولاً بخش عمده‌ای از فضای داخل حفره پایین شکم را اشغال می‌کنند. به همین دلیل، شرایطی که روده را تحت تأثیر قرار می‌دهند، شایع‌ترین علت درد زیر شکم محسوب می‌شوند. این شرایط شامل مشکلات گوارشی روزمره مانند گاز، سوء هاضمه، اسهال و یبوست هستند. علاوه بر این، بیماری‌های گوارشی جدی‌تری، چه مزمن و چه حاد، نیز می‌توانند به این نوع درد منجر شوند.

عوامل مختلفی می‌توانند در روند گوارش شما اختلال ایجاد کنند. به عنوان مثال، اگر دارای آلرژی یا عدم تحمل غذایی باشید، یا اگر سیستم گوارش شما به درستی کار نکند، ممکن است دچار سوء هاضمه، نفخ شدید یا مشکلات مدفوع شوید. همچنین، در صورت التهاب روده‌ها، ممکن است درد زیر شکمی احساس کنید؛ این التهاب زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی شما فعال می‌شود. التهاب در روده کوچک (آنتریت) یا روده بزرگ (کولیت) می‌تواند ناشی از عواملی مانند عفونت، زخم، بیماری التهابی روده (IBD)، بیماری سلیاک، انسداد روده کوچک یا بزرگ، و حتی سرطان روده کوچک یا بزرگ باشد.

مهم‌ترین دلایل ایجاد درد زیر شکم در زنان به اندام‌ها و نواحی زیر مرتبط می‌شود:

• روده باریک
• کولون (بخشی از روده بزرگ)
• آپاندیس
• تخمدان‌ها
• رحم
• حالب
• مثانه
• صفاق

در بسیاری از موارد، اگر درد به گونه‌ای باشد که اعصابی را تحریک کند که بین دو ناحیه حرکت می‌کنند، ممکن است منبع درد از جای دیگری در بدن شما باشد. به عنوان مثال، کلیه‌ها در پشت حفره لگنی قرار دارند، اما درد در کلیه‌ها ممکن است به سمت جلو کشیده شود. در آقایان نیز، درد ناشی از بیضه‌های بیمار می‌تواند در ناحیه شکم یا زیر شکم احساس شود.

در ادامه، به بررسی عوامل ایجاد درد زیر شکمی در زنان، علت درد زیر شکم در زنان یائسه، درد زیر شکم سمت راست و چپ در زنان، و همچنین مشکلات مربوط به درد زیر شکم در زنان بعد از رابطه جنسی خواهیم پرداخت.

آیا درد زیر شکم در زنان خطرناک است؟

درد زیر شکم در زنان می‌تواند نشانه‌ای از شرایط مختلف باشد، برخی از آن‌ها جدی و برخی دیگر کمتر نگران‌کننده‌اند. تشخیص اینکه آیا درد شما خطرناک است یا خیر، می‌تواند دشوار باشد، زیرا این تشخیص معمولاً به شدت و نوع دردی که تجربه می‌کنید بستگی دارد.

اگر درد شما شدید است یا به تدریج بدتر می‌شود، ضروری است که به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید، صرف نظر از علت آن. یک پزشک متخصص می‌تواند به تسکین درد شما کمک کند و همچنین علت اصلی آن را بررسی کند.

اگر مدت طولانی است که با درد مزمن مواجه هستید و دلیل آن را نمی‌دانید، مراجعه به پزشک همچنان توصیه می‌شود، حتی اگر درد شما شدید نیست. تشخیص به موقع می‌تواند به پیشگیری از مشکلات جدی‌تر و بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.

علت درد زیر شکم در زنان چیست؟

اندام‌های تناسلی در خانم‌ها در ناحیه پایین شکم قرار دارند. این اندام‌ها یکی دیگر از علل شایع درد زیر شکم در زنان هستند. از این گذشته، تشخیص تمایز بین دردهای روده و دردهای قاعدگی ممکن است سخت باشد؛ زیرا رحم و روده خانم‌ها بسیار به هم نزدیک هستند. هرچند برخی از دردهای پریود طبیعی است، گاهی اوقات می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی باشد که مهمترین آن‌ها عبارتند از:

• اندومتریوز
• بیماری التهاب لگن (PID)
• فیبروم رحم
• سرطان رحم

همچنین زنان ممکن است در صورت داشتن موارد زیر، در تخمدان‌های خود احساس درد کنند:

• درد تخمک گذاری
• کیست تخمدان
• تومورهای تخمدان
• سرطان تخمدان

علت درد زیر شکم در زنان یائسه

درد زیر شکم در زنان یائسه و سالمند ممکن است به شکل مکرر اتفاق بیافتد و معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی مرتبط با یائسگی است. در بیشتر موارد، این نوع درد به طور مستقیم به یائسگی مربوط می‌شود و نمی‌توان مشکل خاصی را برای آن در نظر گرفت.

یکی از علل اصلی این درد، گرفتگی عضلات ناحیه لگن و رحم است که مشابه گرفتگی‌های دوران قاعدگی اتفاق می‌افتند. بسیاری از افراد بر این باورند که این نوع گرفتگی‌ها تنها در دوران قاعدگی رخ می‌دهند، اما واقعیت این است که این گرفتگی‌ها ممکن است در دوران یائسگی نیز به وقوع بپیوندند و منجر به درد زیر شکم در زنان یائسه شوند.

علاوه بر گرفتگی عضلات، دیگر عوامل مانند تغییرات در بافت‌های لگنی، کاهش تولید استروژن و تأثیرات روانی ناشی از تغییرات هورمونی نیز می‌توانند در بروز این درد نقش داشته باشند. در نهایت، اگر درد زیر شکم در زنان یائسه مکرر یا شدید باشد، مشاوره با پزشک متخصص ضروری است تا علل احتمالی دیگر نیز بررسی و مدیریت شوند.

علت درد زیر شکم در زنان بعد از رابطه

یکی از رایج‌ترین انواع دردهای زیر شکمی در زنان، دردهای پس از رابطه جنسی است. این دردها ممکن است در برخی موارد در حین رابطه نیز به وجود آیند و باعث ناراحتی فرد شوند. علت درد زیر شکم در زنان بعد از رابطه معمولاً شامل یکی از موارد زیر است:

• تیر کشیدن عضلات: این نوع درد می‌تواند از ناحیه ناف تا واژن احساس شود و معمولاً به دلیل انقباضات عضلانی یا فشار در طول رابطه جنسی ایجاد می‌شود.
• عفونت رحم: عفونت‌های رحم می‌توانند باعث التهاب و درد در ناحیه شکم و لگن شوند که ممکن است پس از رابطه جنسی شدت یابند.
• آسیب احتمالی: در برخی موارد، ممکن است آسیب یا آسیب‌های جزئی به بافت‌های ناحیه تناسلی به دلیل دخود ایجاد شود که می‌تواند منجر به درد شود.
• تجربه نکردن ارگاسم کامل: عدم تجربه ارگاسم کامل می‌تواند به احساس ناراحتی و درد در ناحیه شکم منجر شود، زیرا تنش و انقباضات عضلانی ممکن است بعد از رابطه ادامه یابد.

اگر درد زیر شکم پس از رابطه مکرر یا شدید باشد، مشاوره با پزشک ضروری است تا علت دقیق آن مشخص شود و درمان مناسب انجام گیرد.

علت درد زیر شکم در زنان باردار

همانطور که می‌دانید، بارداری تغییرات زیادی در بدن زنان به‌وجود می‌آورد، که این تغییرات شامل تغییر فرم بدن و افزایش فشار بر روی اندام‌ها و ماهیچه‌های ناحیه شکم و زیر شکم است. در واقع، علت اصلی درد زیر شکم در زنان باردار ناشی از این فشارهای اضافی بر عضلات است.

در طول بارداری، ماهیچه‌های بدن خود را برای پذیرش تغییرات آماده می‌کنند. یکی از نشانه‌های این تغییرات، انقباض‌های براکس هیکس (Braxton Hicks) است. این انقباض‌ها می‌توانند به صورت ناگهانی و شدید رخ دهند و منجر به درد در زیر شکم شوند. این نوع انقباض‌ها معمولاً در سه‌ماهه دوم و سوم بارداری بیشتر احساس می‌شوند و ممکن است با دردهایی مشابه درد قاعدگی همراه باشند.

به‌علاوه، رشد جنین و تغییرات هورمونی می‌توانند باعث کشش و فشار بیشتر بر روی رباط‌ها و بافت‌های اطراف شکم شوند، که این نیز می‌تواند به درد زیر شکم منجر شود. در صورتی که درد زیر شکم در دوران بارداری مکرر یا شدید باشد، مشاوره با پزشک ضروری است تا علل احتمالی دیگر بررسی و مدیریت شوند.

علت درد زیر شکم سمت راست و چپ در زنان چیست؟

درد زیر شکم سمت چپ در زنان اغلب مربوط به دیورتیکولوز (Diverticulosis) و دیورتیکولیت (Diverticulitis) روده بزرگ است. دیورتیکول‌ها (Diverticula)، کیسه‌هایی هستند که در دیواره روده بزرگ شما ایجاد می‌شوند (اغلب در سمت چپ و پایین). این کیسه‌ها محل‌های بسیار خوبی برای مخفی شدن باکتری‌ها هستند و به راحتی می‌توانند عفونی شوند و باعث التهاب و درد در زیر شکم زنان شوند.

علت درد زیر شکم سمت راست در زنان ممکن است مربوط به آپاندیس باشد (مشترک با مردان) که از روده بزرگ به سمت راست منشعب می‌شود. التهاب آپاندیس (آپاندیسیت) یکی از دلایل شایع درد زیر شکم است. آپاندیس ملتهب نیز می‌تواند ترکیده و عفونت را به صفاق (پریتونیت) گسترش دهد.

همچنین در صورت ابتلا به بیماری که بر یک تخمدان یا یک کلیه تأثیر می‌گذارد، ممکن است در یک طرف پایین شکم درد داشته باشید. همچنین عواملی مانند تومور یا کیست ممکن است در یک تخمدان یا یک کلیه در هر دو طرف ایجاد شود.

از طرف دیگر، سنگ کلیه معمولاً یک کلیه را در یک زمان درگیر می‌کند؛ بنابراین درد سمت راست و چپ زیر شکم ممکن است مربوط به درد کلیه هم باشد. یکی دیگر از علل درد زیر شکم سمت راست و چپ در زنان، تخمک‌گذاری است؛ درد تخمک‌گذاری معمولاً هر بار روی یک تخمدان تأثیر می‌گذارد.

چه درمانی برای درد زیر شکم زنان وجود دارد؟

در صورت احساس در زیر شکم، چنانچه دردهای خفیف‌تری دارید، می‌توانید در خانه و با مسکن‌های بدون نسخه (OTC) مانند NSAID (داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی) و استامینوفن آن را درمان کنید. یا ممکن است بسته به شرایط خود، به مسکن‌های تجویزی مانند استروئیدها یا مواد افیونی نیاز داشته باشید.

اگر با درد شدید به بیمارستان بروید، ممکن است از طریق تزریق وریدی (IV) به شما دارو بدهند. در این موارد معمولاً پزشکان به دنبال جداسازی و درمان علت اصلی درد شما خواهند بود که ممکن است آزمایش‌های بعدی، سونوگرافی، سی‌تی اسکن و MRI را در پی داشته باشد.

خوشبختانه در بیشتر موارد علل درد زیر شکم جدی نیستند. اغلب می‌توانید گرفتگی‌های روده یا قاعدگی را در خانه با استراحت، گرما و هیدراتاسیون درمان کنید. سعی کنید به سیستم گوارش خود استراحت دهید.

دمنوش‌های گیاهی مانند نعناع، ​​شیرین بیان و زنجبیل می‌توانند به تسکین دستگاه گوارش شما کمک کنند. در طولانی مدت، ممکن است لازم باشد رژیم غذایی خود را تنظیم کنید.

آنچه از مقاله «علت درد زیر شکم در زنان چیست؟» آموختیم

درد زیر شکم در زنان می‌تواند ناشی از علل متعددی باشد که شامل مشکلات گوارشی، بیماری‌های تناسلی، و شرایط خاص مانند بارداری یا یائسگی است. تشخیص دقیق علت درد و نوع آن بسیار مهم است، زیرا برخی از دلایل ممکن است به مراقبت‌های پزشکی فوری نیاز داشته باشند. از دردهای حاد که معمولاً به‌طور ناگهانی و شدید رخ می‌دهند تا دردهای مزمن که به مدت طولانی ادامه دارند، هر کدام نیازمند توجه و بررسی مناسب هستند.

در صورتی که با درد زیر شکم مواجه شدید، مهم است که به علائم دیگر توجه کرده و در صورت لزوم با پزشک متخصص مشورت کنید. درمان درد زیر شکم می‌تواند شامل استفاده از داروهای مسکن، تغییرات در رژیم غذایی، و در برخی موارد درمان‌های پزشکی خاص باشد. همچنین، پیشگیری از مشکلات جدی‌تر از طریق تشخیص به‌موقع و مدیریت مناسب درد می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و سلامت کلی شما کمک کند. با توجه به تنوع علل ممکن و شدت درد، آگاهی و مراقبت دقیق از سلامت خود اهمیت زیادی دارد.

منبع:

https://www.livi.co.uk/your-health/what-causes-lower-abdominal-pain-in-women/