پولیپ روده بزرگ بخشهایی مانند برآمدگیهای کوچک هستند که روی سطح داخلی روده بزرگ یا راستروده تشکیل میشوند. اکثر این پولیپها بیضررند، اما برخی از انواع آنها میتوانند پس از سالها به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. به همین دلیل، تشخیص و برداشتن پولیپها اهمیت زیادی دارد. پزشکان معمولاً هنگام انجام کولونوسکوپیهای دورهای پولیپها را شناسایی کرده و در صورت لزوم آنها را برداشته میشوند. آزمایشهای تشخیصی، مانند کولونوسکوپی، از روشهای اصلی برای شناسایی پولیپها و جلوگیری از پیشرفت آنها به سرطان روده بزرگ به شمار میروند. در ادامه درباره این موضوع در تهران لب بخوانید.
انواع مختلف پولیپهای روده بزرگ
پولیپهای روده بزرگ، رشدهایی هستند که در سطح داخلی روده بزرگ (روده بزرگ) ایجاد میشوند. اینها نوعی تومور هستند که از تجمع یا تودهای از سلولهای غیرطبیعی تشکیل میشوند. پولیپها تومورهایی هستند که از لایه مخاطی داخل ارگانهای توخالی مانند دستگاه گوارش، بینی یا ارگانهای تولید مثل زنانه رشد میکنند.
پولیپهای روده بزرگ شایع هستند و بسیاری از آنها بیضررند، اما برخی از انواع آنها اگر برداشته نشوند، میتوانند به سرطان تبدیل شوند. به همین دلیل است که پزشکان در حین انجام کولونوسکوپی، آزمایشی که درون روده بزرگ را بررسی میکند، به دنبال پولیپها میگردند. اگرچه پولیپها خود سرطان نیستند، اما تقریباً تمام سرطانهای روده بزرگ از یک پولیپ شروع میشوند.
پزشکان پولیپهای روده بزرگ را به روشهای مختلف طبقهبندی میکنند. یکی از روشها بر اساس شکل پولیپها است. اگر پولیپ شبیه به قارچ باشد، با سر و دم، آن را پدونکوله مینامند. اگر دمی نداشته باشد و شبیه به یک برجستگی با پایه عریض باشد، آن را سسیل مینامند.
پزشکان همچنین ویژگیهای میکروسکوپی پولیپها را در نظر میگیرند. انواع مختلف پولیپها ویژگیهای میکروسکوپی متفاوتی دارند زیرا از فرآیندهای مختلفی برای رشد و توسعه استفاده میکنند. این فرآیندها همچنین تعیین میکنند که آیا یک پولیپ میتواند به سرطان تبدیل شود یا خیر. بنابراین انواع مختلف پولیپها پتانسیل متفاوتی برای تبدیل به سرطان دارند.
انواع پولیپهای روده بزرگ عبارتند از:
- پولیپهای آدنوماتوز (آدنومها)
- آدنومهای لولهای
- آدنومهای ویلیوز
- آدنومهای لولهای-ویلیوز
- پولیپهای ارهای
- پولیپهای هایپرپلاستیک
- ضایعات ارهای سسیل
- آدنومهای ارهای سنتی
- هامارتوما (پولیپهای جوانانه)
- پولیپهای التهابی (پولیپهای کاذب)
پولیپهای نئوپلاستیک و غیر نئوپلاستیک
پزشکان پولیپهای روده بزرگ را به دو دسته نئوپلاستیک و غیر نئوپلاستیک تقسیم میکنند تا نشان دهند که آیا این پولیپها میتوانند به سرطان تبدیل شوند یا خیر. پولیپهای نئوپلاستیک میتوانند به سرطان تبدیل شوند، اما پولیپهای غیر نئوپلاستیک نمیتوانند.
پولیپهای نئوپلاستیک عبارتند از:
- تمام پولیپهای آدنوماتوز (آدنومها)
- ضایعات ارهای سسیل
- آدنومهای ارهای سنتی
پولیپهای غیر نئوپلاستیک عبارتند از:
- پولیپهای هایپرپلاستیک
- پولیپهای جوانانه
- پولیپهای التهابی کاذب
پولیپهای روده بزرگ چقدر شایع هستند؟ و چند درصد از پولیپهای روده بزرگ سرطانی هستند؟
پولیپهای روده بزرگ شایع هستند، بهویژه با افزایش سن. این پولیپها حدود ۲۰٪ از بزرگسالان و حدود ۴۰٪ از افراد بالای ۵۰ سال را تحت تأثیر قرار میدهند، همچنین ۶٪ از کودکان نیز مبتلا به پولیپهای روده بزرگ میشوند. افراد با هر قومیت و جنسی در معرض خطر پولیپهای روده بزرگ و سرطان روده بزرگ هستند. این پولیپها بهطور کلی در کشورهای غربی کمی بیشتر شایعاند.
بیشتر پولیپهای روده بزرگ پتانسیل تبدیل به سرطان را دارند، به همین دلیل است که پزشکان آنها را در طول کولونوسکوپی برداشته و از بین میبرند. اما تعداد بسیار کمی از این پولیپها واقعاً به سرطان تبدیل میشوند و این فرآیند زمان زیادی میبرد. کولونوسکوپیهای دورهای پولیپها را قبل از آنکه فرصت تبدیل به سرطان پیدا کنند، از بین میبرد.
حدود ۷۵٪ از سرطانهای روده بزرگ از پولیپهای آدنوماتوز شروع میشوند و تقریباً ۸۰٪ از تمام پولیپهای روده بزرگ آدنوم هستند. اما تنها حدود ۵٪ از آدنومها واقعاً بدخیم هستند. خطر تبدیل شدن یک پولیپ روده بزرگ تصادفی و با اندازه متوسط به سرطان در مدت ۱۰ سال حدود ۸٪ و در مدت ۲۰ سال حدود ۲۴٪ برآورد میشود.
علائم پولیپهای روده بزرگ چیست؟
بیشتر پولیپهای روده بزرگ و بسیاری از سرطانهای روده بزرگ هیچ علامتی ایجاد نمیکنند. به همین دلیل است که غربالگری یا آزمایش برای بیماریها قبل از بروز علائم بسیار مهم است. معمولاً تا زمانی که علائم ظاهر شوند، پولیپ قبلاً به سرطان تبدیل شده است.
با این حال، علائم احتمالی که البته نادر هستند عبارتند از:
- علائم خونریزی از روده بزرگ: اگر پولیپها خونریزی داشته باشند، ممکن است خون در مدفوع خود یا هنگام پاک کردن مشاهده کنید. خونریزی آهسته ممکن است قابل مشاهده نباشد، اما بعد از مدتی ممکن است آن را احساس کنید. ممکن است کمبود آهن ایجاد شود که باعث عوارضی مانند ضعف و خستگی میشود.
- تغییرات غیرقابل توضیح در مدفوع: به ندرت برخی افراد ناگهان دچار اسهال مزمن یا یبوست میشوند یا شروع به دیدن مقادیر اضافی مخاط در مدفوع خود میکنند. این علائم علل محتمل دیگری غیر از پولیپها دارند، اما اگر نتوانید آنها را توضیح دهید، ارزش بررسی دارند.
چه عواملی باعث پولیپهای روده بزرگ میشود؟
بیشتر پولیپهای روده بزرگ بهصورت تصادفی و غیرمنتظره ایجاد میشوند. با این حال، برخی افراد دارای سندرمهای ارثی هستند که از خانواده به ارث میرسند و باعث ایجاد پولیپهای روده بزرگ میشوند. این سندرمها میتوانند تعداد زیادی از انواع خاص پولیپها را ایجاد کنند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
علت اصلی پولیپهای روده بزرگ چیست؟
جهشهای ژنتیکی علت اصلی پولیپهای روده بزرگ هستند. اینها اشتباهاتی در کد ژنتیکی هستند که سلولها برای تولیدمثل از آنها استفاده میکنند. سلولهای لایه داخلی روده بزرگ بهطور مکرر خود را جایگزین میکنند، بنابراین شانس بیشتری برای بروز اشتباهات وجود دارد. زمانی که کد آنها تغییر میکند، شروع به رشد و رفتار متفاوت میکنند.
برخی از جهشهای ژنتیکی از خانوادهها به ارث میرسند (اینها سندرمهای ارثی هستند). برخی دیگر بهطور تصادفی ظاهر میشوند، اما احتمالاً علل متعددی دارند که به آنها کمک میکند. پژوهشگران معتقدند که پولیپهای روده بزرگ تصادفی ممکن است بخشی به ارث رسیده باشند و بخشی دیگر از عوامل محیطی تحریک شوند.
عوامل مؤثر در ایجاد پولیپهای روده بزرگ چیست؟
ژنتیک: اگر شما یک فرد نزدیک در خانواده دارید که دچار پولیپ روده بزرگ شده، احتمالاً خود شما نیز دچار این مشکل خواهید شد. همچنین ممکن است پولیپهای روده بزرگ مرتبط با یک سندرم ارثی خاص داشته باشید.
سندرمهای ژنتیکی که باعث پولیپهای روده بزرگ میشوند عبارتند از:
- پلیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP)
- سندرم پیتز-جیگر
- پلیپوز مرتبط با MUTYH
- سندرم گاردنر
- سندرم تومور هامارتوما PTEN
- سندرم تورکوت
- سندرم پلیپوز ارهای
- سندرم پلیپوز جوانانه
محیط: عوامل خطر محیطی مربوط به جایی است که شما زندگی میکنید و سبک زندگی شما که میتواند بر سلامت روده شما تأثیر بگذارد. این شامل محیط فیزیکی، اجتماعی و عادات سبک زندگی شما است.
عوامل خطر محیطی که میتوانند به پولیپهای روده بزرگ کمک کنند عبارتند از:
- پیری
- سیگار کشیدن
- مصرف زیاد الکل
- رژیم غذایی پرچرب و کمفیبر
- کمبود ورزش
- چاقی
- دیابت
- بیماری التهابی روده
استثناها: پولیپهای التهابی کاذب پولیپهای واقعی نیستند و ناشی از جهشهای ژنتیکی نیستند. اینها زخمهایی هستند که بهبود یافتهاند و بهطور غیرطبیعی به شکل تودههای شبیه پولیپ در میآیند. التهاب مزمن در روده بزرگ (کولیت) علت معمول این زخمها است و معمولاً با بیماری التهابی روده (IBD) مرتبط هستند.
تشخیص پولیپ روده بزرگ
بهترین راه برای شناسایی و تشخیص پولیپهای روده بزرگ، کولونوسکوپی است. این یک آزمایش است که با استفاده از دوربین نورانی، داخل روده بزرگ شما را مشاهده میکند. اگرچه سایر انواع آزمایشهای تصویربرداری میتوانند پولیپهای روده بزرگ را شناسایی کنند، کولونوسکوپی به پزشک این امکان را میدهد که پولیپها را در همان زمان پیدا کرده و آنها را بردارد.
پزشک شما میتواند از ابزارهایی که از طریق کولونوسکوپ وارد میشوند، برای برداشتن پولیپها یا گرفتن نمونههای بافتی استفاده کند. این نمونهها به آزمایشگاه ارسال میشوند تا مورد بررسی بیشتر قرار گیرند. پاتولوژیست نمونههای پولیپ را زیر میکروسکوپ بررسی میکند تا نوع آن را شناسایی کرده و وجود سلولهای سرطانی را بررسی کند.
کولونوسکوپی نیاز به آمادگی خاص و استفاده از بیحسی دارد که ممکن است برای برخی افراد دشوار باشد. به همین دلیل، پزشکان ممکن است ابتدا با آزمایشهای غربالگری سادهتر شروع کنند. با این حال، اگر آزمایش دیگری پولیپهای روده بزرگ را شناسایی کرده باشد، شما همچنان به کولونوسکوپی نیاز خواهید داشت تا آنها را بردارید.
آزمایشهای اضافی که ممکن است به تشخیص پولیپهای روده بزرگ کمک کنند عبارتند از:
1. آزمایش خون
آزمایش شمارش کامل خون (CBC) ممکن است شواهدی از کمخونی ناشی از خونریزی مزمن پیدا کند. پانل متابولیک پایه ممکن است شواهدی از عدم تعادل الکترولیتها پیدا کند. اگر شما دارای یک سندرم ارثی در خانوادهتان باشید، ممکن است بخواهید آزمایش ژنتیکی انجام دهید تا ببینید آیا همان جهشهای ژنتیکی یا سندرم را دارید یا خیر.
2. آزمایشهای مدفوع
آزمایش خون نهفته در مدفوع به جستجو برای نشانههای میکروسکوپی خون در مدفوع شما میپردازد. آزمایشهای دیگر به بررسی DNA در مدفوع میپردازند تا تغییراتی که ممکن است نشاندهنده سرطان باشند را شناسایی کنند.
3. آزمایشهای تصویربرداری
جایگزینهای کولونوسکوپی استاندارد شامل کولونوسکوپی مجازی (یک نوع سیتیاسکن) و کپسول اندوسکوپی (کولونوسکوپی با دوربین ویدئویی که اندازهای مشابه قرص دارد و آن را بلعیده میشود) هستند. پولیپها ممکن است در آزمایش اشعه ایکس گوارش تحتانی (که به آن انما باریوم نیز گفته میشود) نیز مشاهده شوند.
چه تعداد پولیپ در یک کولونوسکوپی طبیعی وجود دارد؟
وجود هیچ پولیپی تا چند پولیپ در کولونوسکوپی طبیعی است. پزشکان به تعداد پولیپها، اندازه، مکان و نوع آنها توجه میکنند. از آنجایی که پولیپها بهطور بسیار آهسته رشد میکنند، داشتن تعداد کمتر و پولیپهای کوچکتر نشاندهنده این است که شما هنوز در معرض خطر نسبتاً کمی برای ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارید.
اگر شما:
- بیش از سه پولیپ داشته باشید.
- پولیپهایی با اندازه بیش از 10 میلیمتر (میلیمتر) داشته باشید.
- پولیپهایی در سمت راست روده بزرگ (روده سیگموئید یا عرضی شما) داشته باشید.
- آدنومهای ویلیوسی یا توبولویلیوسی داشته باشید.
- ضایعات سسای سرات یا آدنومهای سرات داشته باشید.
- یک سندرم پولیپوز ارثی داشته باشید.
در این صورت ممکن است در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار داشته باشید.
آزمایش تشخیص پولیپ روده بزرگ در منزل و شرایط انجام این آزمایش در منزل
آزمایشگاه تهران لب با ارائه خدمات تشخیصی پولیپ روده بزرگ در خانه، به شما این امکان را میدهد که با راحتی و بدون نیاز به حضور در مراکز پزشکی، از سلامت رودههای خود مطمئن شوید. خدمات ما شامل آزمایشهای مدفوع برای شناسایی خون نهفته و سایر تغییرات مرتبط با پولیپهای روده بزرگ است که میتواند نشاندهنده مشکلات جدیتر مانند سرطان روده بزرگ باشد. کارشناسان ما با دقت و اعتماد کامل در زمینه جمعآوری نمونه و تحلیل نتایج به شما کمک خواهند کرد. استفاده از این خدمات، به شما این امکان را میدهد که پیش از بروز علائم، نسبت به سلامت خود آگاه باشید و اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهید.
آنچه از مقاله «پولیپ روده بزرگ چیست؟ + آزمایشهای تشخیصی» آموختیم
آزمایشگاه تهران لب همواره بر اهمیت تشخیص زودهنگام پولیپهای روده بزرگ تأکید دارد. این پولیپها اگرچه در بسیاری از موارد بدون علائم هستند، اما میتوانند به مرور زمان به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. انجام آزمایشهای تشخیصی مانند کولونوسکوپی و آزمایشهای مدفوع میتواند نقش مهمی در شناسایی پولیپها و جلوگیری از پیشرفت بیماری ایفا کند.
تیم متخصص ما در آزمایشگاه تهران لب با ارائه خدمات دقیق و بهروز، همراه شما در مسیر سلامت رودهها و پیشگیری از مشکلات جدی خواهد بود. برای مشاوره و انجام آزمایشهای تشخیصی با ما در تماس باشید. سلامت شما اولویت ماست.
منبع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/colon-polyps/symptoms-causes/syc-20352875