سرولوژی

سرولوژی یکی از حوزه‌ های برجسته در علم پزشکی و آزمایشگاهی است که به بررسی آنتی ‌بادی ‌ها و واکنش ‌های ایمنی بدن در مواجهه با انواع بیماری ‌ها می ‌پردازد. سیستم ایمنی بدن، نقش بسیار مهمی در حفظ سلامتی و مبارزه با عوامل بیماری ‌زا دارد و از تولید آنتی ‌بادی ‌ها به عنوان پروتئین‌ های ویژه‌ برای مقابله با عفونت استفاده میکند که در تشخیص و ایجاد پاسخ مناسب برای مهار عوامل مخرب، نقش کلیدی دارند. آزمایش سرولوژی، این آنتی بادی ها را در بدن ردیابی میکند.

در آزمایشگاه‌ های پزشکی، سرولوژی یکی از روش ‌های اساسی تشخیص بیماری ‌ها و بررسی وضعیت ایمنی بدن است. این آزمایش ‌ها به پزشکان و متخصصان بهداشت کمک می کنند تا رد بیماری‌ ها را رصد کرده و تدابیر درمانی مناسب را برای بیماران اتخاذ کنند.

علاوه بر اینکه سرولوژی در پزشکی قانونی اهمیت ویژه ای دارد، از آن در مدیریت و پیشگیری از بیماری ‌ها و ایجاد برنامه ‌های بهبود سلامت جامعه نیز استفاده گسترده ای میشود، بنابراین اطلاعات حاصل از تست و جواب آزمایش‌ سرولوژی بسیار ارزشمند است.

در این مقاله، به بررسی دقیق ‌تر و جزئی ‌تر سرولوژی در آزمایشگاه، اصول سرولوژی، کاربردها و اهمیت آن در پزشکی و حفظ سلامت بدن می پردازیم تا بهتر بدانید روش سرولوژی چیست و چه نقشی دارد.

همچنین، انواع آزمایش ‌های سرولوژی که در آزمایشگاه‌ ها به کار می روند را بررسی کرده و شما را با لوازم مورد استفاده در این آزمایش هم آشنا میکنیم.

این اطلاعات به تمام پزشکان، کادر درمانی و علاقه ‌مندان به حوزه‌ های پزشکی و آزمایشگاهی کمک می کند تا با دقت و اطمینان بیشتری به مسائل مرتبط با سرولوژی مسلط شوند و در بهبود سلامتی جامعه نقش موثری داشته باشند.

برای درخواست هرگونه مشاوره، انجام آزمایش و ثبت درخواست تلفنی نمونه‌گیری (در آزمایشگاه، منزل، محل کار)
با تلفن 1650 برای استان تهران و تلفن 88709970-021 برای دیگر استان‌ها
با آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.

 

سرولوژی چیست؟

سرولوژی یکی از حوزه‌ های اساسی و حیاتی در علم پزشکی و آزمایشگاهی است که به بررسی آنتی‌ بادی‌ ها و واکنش ‌های ایمنی بدن در مواجهه با آنتی ژن هایی نظیر قارچ ها، باکتری ها، ویروس ها و انگلی ها می ‌پردازد.

این علم با استفاده از انواع تست های سرولوژی، اطلاعات مفیدی درباره وضعیت ایمنی بدن و وجود بیماری ‌ها ارائه می ‌دهد. در این قسمت از مقاله، به بررسی دقیق ‌تر و جزئی ‌تر سرولوژی در آزمایش، کاربردها و اصول آن پرداخته خواهد شد.

ابتدا به این بپردازیم که روش سرولوژی چیست؟

سرولوژی، مطالعه آنتی‌ بادی‌ ها و واکنش ‌های ایمنی بدن به‌ منظور تشخیص و نظارت بر بیماری‌ ها است. روش انجام آزمایش سرولوژی معمولا با استفاده از نمونه خون است و نقش بسیار مهمی در تشخیص بیماری‌ ها و تدابیر درمانی برای بیماران دارد.

سرولوژی در آزمایشگاه‌ ها، تحت نظارت مسئولین آزمایشگاه و با استفاده از چک لیست سرولوژی انجام می شود و به عنوان یکی از روش‌ های اساسی بررسی بیماری ‌ها مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

در تفسیر آزمایش سرولوژی، نکاتی وجود دارند که در دقت نتیجه بسیار تأثیرگذار هستند. به ‌عنوان مثال، در اکثر این آزمایش‌ ها، همولیز نمونه می ‌تواند باعث ایجاد خطا در نتیجه آزمایش شود، بنابراین ضروری است که از این اتفاق جلوگیری شود.

 همچنین، مهم است که بیماران آزمایش‌ های سرولوژی را در حالت ناشتا انجام دهند، زیرا این امر به دقت و صحت نتایج کمک می ‌کند.

* آشنایی با نقش واکنش های سرولوژی

واکنش سرولوژی موضوعی است که در آزمایش ها اهمیت زیادی دارد. همانطور که گفتیم، وقتی بدن با عامل بیماری‌ زا مواجه می ‌شود، سیستم ایمنی برای مقابله با آن آنتی‌ بادی‌ تولید می ‌کند. بررسی این آنتی‌ بادی ‌ها نقش اساسی در تشخیص بیماری‌ ها دارد و با استفاده از آزمایش‌ سرولوژی سی ار پی، تست سرولوژی رایت و… می‌ توان این واکنش‌ های ایمنی را به ‌طور دقیق بررسی کرد.

در نتیجه، سرولوژی به‌ عنوان یکی از اصولی ‌ترین و حیاتی‌ ترین حوزه‌ ها در زمینه پزشکی و آزمایشگاهی شناخته می ‌شود و نقش بسیار مهمی در تشخیص و مدیریت بیماری و ارتقاء سطح بهداشت جامعه ایفا می ‌کند؛ روتین سرولوژی برای تعیین تشخیص دقیق و به ‌موقع بیماری‌ ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

* تفاوت سرولوژی و ایمونولوژی چیست؟

ایمونولوژی یا ایمنی شناسی، یکی دیگر از شاخه های علوم زیست شناسی است که هدفش بررسی واکنش های ایمنی جانداران در برابر آنتی ژن های بیگانه و پاکسازی بدن از عوامل بیماری زا است.

پیش از این، ایمونولوژی و سرولوژی که هردو بخشی از میکروب شناسی هستند را با یکدیگر ادغام می کردند و یکی میدانستند، اما امروزه با گسترش علم ایمونولوژی (Immunology)، هر یک از آنها به بصورت تخصصی و مجزا مورد بررسی قرار میگیرد.

سرولوژی به بررسی آنتی ‌بادی‌ ها در خون انسان می‌ پردازد و با استفاده از آزمایش ‌های مخصوص، این آنتی‌ بادی‌ ها را تشخیص می ‌دهد. از این آزمایش‌ ها می ‌توان در تشخیص عفونت‌ ها، ویروس ‌ها و وضعیت ایمنی بدن استفاده کرد.

در عوض، ایمونولوژی به بررسی سیستم ایمنی بدن و رفتارهای ایمنی و طبیعی بدن در برابر بیماری ‌ها می ‌پردازد. این حوزه، بیشتر به تحقیق و مطالعه مکانیسم‌ های ایمنی و بهینه ‌سازی پاسخ‌ های ایمنی – درمانی اختصاص دارد.

به این ترتیب، سرولوژی معمولاً برای تشخیص بیماری‌ ها استفاده می‌ شود، در حالی که ایمونولوژی بیشتر در تحقیقات و بهبود ایمنی بدن مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

* آزمایش سرولوژی برای چیست؟

معادل فارسی سیتولوژی «یاخته شناسی» یا سلول شناسی است و با توجه به معنی آن، میتوان کاربرد آزمایش یاخته یا سلول شناسی را حدس زد. به زبان ساده، آزمایش سرولوژی یکی از سری از آزمایش های خون در آزمایشگاه است که به دنبال وجود آنتی بادی ها میگردد.

این آزمون‌ ها بر اساس نمونه‌ های خون انجام میشود و میتواند سابقه ابتلا به بیماری های مختلف را تشخیص دهد تا اقدامات لازم برای درمان، به موقع انجام شود. کاربردهای آزمایش ‌های سرولوژی بسیار گسترده هستند، برخی از آنها شامل:

• تشخیص انواع بیماری ‌ها از جمله عفونت‌ های ویروسی، باکتریایی و ایمنی
• ارزیابی وضعیت ایمنی بدن
• بررسی علل آلرژی و مشکلات ایمنی در افراد

در ادامه با کاربردهای این آزمایش بیشتر آشنا میشوید.

– آزمایش سرولوژی شامل چیست؟

آزمایش سرولوژی، یکی از مهم‌ ترین آزمایش‌ های پزشکی است که انواع مختلفی از بیماری ‌ها و اختلالات را بررسی می ‌کند. از جمله کاربرد های این آزمایش می توان به بررسی پروتئین‌ ها، باکتری ‌ها، خون، هموگلوبین و سایر عوامل مرتبط با سیستم ایمنی بدن اشاره کرد. تفسیر آزمایش سرولوژی و ایمنولوژی در تشخیص بیماری‌ ها و درمان اثربخش، دارای اهمیت فراوانی می باشد.

در ادامه، برخی از مواردی که آزمایش سرولوژی بررسی میکند را مشاهده میکنید:

·       سرولوژی پروتئین

سرولوژی پروتئین یکی از موارد مهم در آزمایش ‌های سرولوژی است که به بررسی سطح پروتئین ‌ها در خون می ‌پردازد. این آزمایش به اندازه ‌گیری میزان پروتئین ‌های مختلف نظیر آلبومین و گلوبولین‌ ها کمک می‌ کند.

این آزمایش در تشخیص و پیگیری انواع بیماری‌ ها و مشکلات سلامتی اهمیت بسیاری دارد. نتایج آزمایش سرولوژی پروتئین می تواند نشان‌ دهنده وضعیت تغذیه، بیماری ‌های کبدی، عفونت‌ ها و بیماری‌ های التهابی باشد.

·       سرولوژی باکتری

سرولوژی باکتری به تشخیص عفونت ‌های باکتریایی در بدن می ‌پردازد. این آزمایش، با بررسی آنتی ‌بادی ‌های مربوط به باکتری ‌ها و واکنش‌ های ایمنی بدن به آنها، به تشخیص نوع باکتری و میزان عفونت کمک می ‌کند. از نتایج آزمایش سرولوژی باکتری می ‌توان در تشخیص عفونت‌ هایی نظیر سل، سیفیلیس، و دیگر بیماری‌ های باکتریایی استفاده کرد.

·       سرولوژی خون

آزمایشات سرولوژی خون از جمله مهم ‌ترین آزمایش‌ های سرولوژی است که به بررسی آنتی ‌بادی ‌ها و واکنش ‌های ایمنی مرتبط با عوامل بیماری ‌زا در خون می‌ پردازد. سرولوژی آزمایش خون، اطلاعات مهمی از جمله وضعیت ایمنی بدن، تشخیص تیپ ‌های مختلف ویروس ‌ها و بیماری ‌های ایمنی مرتبط ارائه میکند.

تفسیر آزمایش سرولوژی خون در تشخیص و پیگیری انواع بیماری‌ ها از جمله هپاتیت، ایدز و ویروس ‌های دیگر بسیار حائز اهمیت هستند.

·       سرولوژی هورمون

این آزمایش در تشخیص نوع و میزان هورمون ‌های مختلف مانند تیروئید، اندوکرین و گیرنده‌ های هورمونی نقش دارد. نتایج سرولوژی هورمون، در تشخیص اختلالات هورمونی نظیر پرکاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم و بیماری ‌های مرتبط با هورمون‌ ها بسیار مهم و کاربردی هستند.

·       تست سرولوژی کیست هیداتیک

کیست هیداتیک یک بیماری عفونی ناشی از انگلی به نام اکینوکوکوس گرانولوزوس است که اغلب در کبد و ریه ‌ها رشد می‌ کند. لارو این انگل اغلب در دام ها یافت میشود و انسان ‌ها از طریق مصرف غذاهای آلوده به این لاروها، به بیماری مبتلا می‌ شوند.

کیست هیداتیک می ‌تواند در گوارش، کبد، ریه‌ ها و سایر اعضا و بافت‌ ها رشد کند و باعث ایجاد تورم به شکل کیست ‌های مملو از مایع و ‌شود. این کیست ها می‌ توانند اندازه ‌های بسیار بزرگی به خود بگیرند.

تست سرولوژی کیست هیداتیک یکی از مهم ‌ترین آزمایش ‌های سرولوژی است که به تشخیص و آنتی ‌بادی‌ های متصل به این انگل در بدن انسان می ‌پردازد. این سرولوژی با بررسی نمونه ‌های ادرار یا سایر اجزای بدن، اطلاعات مهمی از جمله نوع عفونت، میزان آلودگی و پاسخ ایمنی بدن را ارائه می‌ دهد.

·       سرولوژی ادرار

سرولوژی ادرار یکی از مهم ‌ترین آزمایش ‌های سرولوژی است که به بررسی آنتی‌ بادی ‌ها و واکنش‌ های ایمنی بدن در مورد عفونت ‌ها و بیماری ‌های مرتبط با ادرار می‌ پردازد. این آزمایش، نشان ‌دهنده انواع عفونت‌ های ادراری نظیر عفونت مثانه، کلیه و آلت‌ های ادراری است. نتایج سرولوژی ادرار در تشخیص و پیگیری بیماری ‌های ادراری و ارزیابی وضعیت سلامتی اهمیت بسیاری دارند.

* انواع تست های سرولوژی کدامند؟

برای انجام سرولوژی در آزمایش خون روش های مختلفی وجود دارد که هرکدام به نحوی، به پزشکان در تشخیص بهترین راه درمانی کمک میکنند. در ادامه به معرفی چند مورد از لیست آزمایشات سرولوژی میپردازیم.

این تست ‌ها شامل تشخیص و اندازه ‌گیری آنتی ‌بادی ‌ها و مواد مرتبط با واکنش ‌های ایمنی بدن می ‌شوند. هر یک از این روش ‌ها با توجه به نوع بیماری یا هدف آزمایش، از نمونه و روش های تحلیلی متفاوتی استفاده میکنند و در تشخیص دقیق و پیگیری بیماری‌ ها بسیار مؤثر می باشند.

1.      تست سرولوژی aso

تست سرولوژی aso یک روش تشخیصی است برای کمک به تعیین اینکه آیا فرد در گذشته دچار عفونت باکتری استرپتوکوک گروه A بوده است یا خیر. از این تست برای کمک به تشخیص عوارض بعد از عفونت مانند تب روماتیسمی و گلومرولونفریت استفاده می ‌شود.

تست سرولوژی aso با اندازه‌ گیری آنتی ‌بادی‌ های استرپتولایزین(streptolysin O) انجام می شود که یک سم یا توکسین تولید شده توسط استرپتوکوک گروهA در خون است. وجود این آنتی‌ بادی‌ ها نشان میدهد که سیستم ایمنی به این توکسین واکنش نشان داده است.

تست سرولوژی ASO معمولاً برای افراد دارای علائم تب روماتیسمی یا گلومرولونفریت و سابقه گلودرد یا عفونت استرپتوکوک، تجویز می‌ شود.

2.    تست سرولوژی VDRL

سرولوژی vdrl یک روش تشخیصی است برای ارزیابی ابتلا به سیفلیس طراحی شده است. سفلیس نوعی عفونت مقاربتی (STI) است که توسط باکتری ترپونما پالیدوم  (Treponema pallidum) ایجاد میشود. این باکتری با نفوذ به مخاط دهان یا ناحیه تناسلی منجر به آلودگی می ‌شود.

اولین علامت سفلیس، یک زخم کوچک و بدون درد است که می‌ تواند در اندام های جنسی، راست روده یا داخل دهان ظاهر شود. تشخیص این بیماری گاها ممکن است چالش برانگیز باشد؛ چرا که شخصی می ‌تواند سالها بدون هیچ گونه علائمی به آن مبتلا باشد.

با این حال سفلیس هر چه زودتر کشف شود، بهتر است، چرا که این بیماری در صورت عدم درمان می ‌تواند مشکلات جدی برای ارگان های بدن خصوصا قلب و مغز ایجاد کند.

اما تست  vdrlهمانند دیگر روش های تشخیص سرولوژیک است؛ به این معنا که به جای گشتن به دنبال باکتری های عامل سیلفیس، به دنبال آنتی بادی هایی می گردد که در اثر وجود آنتی ژن های تولید شده توسط سلول های آسیب دیده، به وجود آمده اند.

 این تست معمولاً برای زنان بالای 30 سال یا زنان با نتایج مشکوک تست پاپ اسمیر (pap smear) پیشنهاد می‌شود. تست vdrl می ‌تواند وجود عفونت فعال یا خاموش سفلیس را بررسی کند و همچنین به پزشکان در تشخیص احتمال سرطان کمک کند.

3.   تست سرولوژی رایت

تست رایت (Wright) گاها با نام تست سرولوژی تب مالت نیز شناخته میشود؛ یک روش انجام آزمایش سرولوژی که برای کمک به بررسی عفونت باکتری بروسلا به کار میرود و با استفاده از آن، می توان از عوارض این عفونت جلوگیری کرد.

البته رایت تنها یکی از تست های سرولوژی بروسلا می باشد و پزشک ممکن است بر اساس شرایط شخص بیمار و وضعیت بیماری، از تست های دیگری مثل 2ME یا کومبس رایت نیز استفاده کند.

 تست رایت با اندازه ‌گیری آنتی ‌بادی‌ های  باکتری Brucella در خون انجام می‌ شود. این آنتی ‌بادی ‌ها نشان دهنده پاسخ سیستم ایمنی به عفونت هستند. تست رایت معمولاً برای فرد دارای علائم تب مالت و سابقه گلودرد یا عفونت Brucella درخواست می‌ شود.

4.    تست سرولوژی RF

سرولوژی RF چیست؟ از دیگر روش های سرولوژی است که برای کمک به تشخیص آرتریت روماتوئید (RA) استفاده می‌ شود. آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی مزمن است که بافت همبند مفاصل را تخریب می کند و باعث درد، تورم، گرفتگی و از کار افتادن مفاصل می ‌شود. علائم این بیماری اغلب در مفاصل کوچک دست و پا مشاهده می شود، اگرچه محدودیتی برای رشد این بیماری در اعضای دیگر بدن وجود ندارد.

آزمایش سرولوژی rf با اندازه ‌گیری فاکتور روماتوئید (RF) در خون انجام می‌ شود که آنتی ‌بادی تولید شده توسط سیستم ایمنی است و به ناحیه Fc از آنتی‌ بادی IgG واکنش نشان می‌ دهد. این واکنش باعث تشکیل کمپلکس های ایمنی می‌ شود، در بافت سینوویال (بافت پیوندی پوشاننده مفصل) تجمع پیدا کرده و باعث التهاب و آسیب به بافت های اطراف مفصل می‌ شود.

این آنتی بادی  در حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماران مبتلا به RA وجود دارد. RF همچنین در بعضی از بیماری های دیگر دیده می شود، مانند لوپوس، سیلان، سیروز کبدی، لکسیکانی وز و…

تفسیر و نتیجه سرولوژی RF بصورت صد درصدی قابل استناد نیست و نباید به تنهایی برای تشخیص RA استفاده شود. تست های دیگری که برای کمک به تشخیص RA استفاده می شوند عبارتند از:

• آزمایش CRP
• آزمایش ESR
• آزمایش ANA
• آزمایش anti-CCP

5.   تست سرولوژی CRP

سرولوژی CRP چیست؟ آزمایش سرولوژی CRP یک روش تشخیصی برای تعیین سطح التهاب در بدن است که پروتئین CRP را مورد هدف قرار می دهد. CRP یک پروتئین کبدی است و در پاسخ به عفونت یا التهاب در جریان خون قرار میگیرد. سطح بالای CRP ممکن است نشانه عفونت جدی، بیماری خود ایمنی، بیماری قلبی عروقی یا سرطان باشد.

این آزمایش معمولاً برای افرادی که علائم عفونت یا التهاب دارند و یا برای ارزیابی خطر بروز بیماری قلبی عروقی درخواست می ‌شود.  با جواب آزمایش سرولوژی CRP، پزشکان میتوانند این التهاب را تشخیص دهند.

 آزمایش سرولوژی CRP می‌ تواند به صورت کلی یا خاص انجام شود:

• آزمایش کلی CRP برای تشخیص و پیگیری عفونت ها و التهاب های حاد و مزمن استفاده می شود.
• آزمایش خاص CRP یا hs-CRP برای سنجش خطر بروز بیماری قلبی عروقی در افراد سالم یا با علائم خطرناک استفاده می شود.

* انواع کاربردهای تست سرولوژی

در پاسخ به اینکه تست سرولوژی برای چیست؟ باید گفت با استفاده از سرولوژی و ایمونولوژی کاربردی می توان رد انواع مختلفی از بیماری های خطرناک را در بدن بررسی نمود. این آزمایشات تا حد زیادی به روش کار آزمایشگاه سرولوژی بستگی دارد که چطور انجام شوند، اما اکثرا با استفاده از روش هایی که در بالا به آنها اشاره کردیم، انجام میشوند.

در ادامه به برخی از موارد بحرانی سرولوژی می پردازیم:

·        سرولوژی توکسوپلاسما

این سرولوژی آنتی ‌بادی، موارد مرتبط با انگل توکسوپلاسما گوندی را که عامل بیماری توکسوپلاسموز است را بررسی میکند. این انگل می ‌تواند مغز، چشم‌ ها و دیگر اعضای بدن را تحت تأثیر قرار دهد. توکسوپلاسموز از طریق مصرف گوشت نیم ‌پز، غذاهای آلوده و یا تماس با مدفوع گربه، به انسان منتقل می ‌شود.

این آزمایش با استفاده از روش هایی مثل سنجش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم (ELISA) یا زنجیره پلیمراز (PCR) انجام می ‌شود و به تشخیص عفونت فعلی یا گذشته انسان، یا انتقال عفونت از مادر به جنین در دوران بارداری کمک می‌ کند.

·        تست سرولوژی هلیکوباکتر پیلوری

هیلکوباکتر سرولوژی، آنتی ‌بادی ‌های مرتبط با باکتری هلیکوباکتر پیلوری را که عامل گاستریت، زخم معده و سرطان معده است، شناسایی می ‌کند. هلیکوباکتر پیلوری از طریق تماس مستقیم با بزاق، استفراغ یا مدفوع فردی با فرد دیگر منتقل می‌ شود.

از این آزمایش برای تشخیص عفونت درحال حاضر یا در گذشته، یا پیگیری اثربخشی درمان استفاده می شود. این آزمایش با استفاده از روش‌ های  ELISA، PCR، آزمایش تنفس یا آنتی ‌ژن مدفوعی انجام می ‌شود.

·        سرولوژی هپاتیت

سرولوژی هپاتیت و سرولوژی هپاتیت B، آنتی ‌ژن ها و آنتی ‌بادی‌ های مرتبط با ویروس هپاتیت B (HBV) که عامل التهاب کبد، سیروز و سرطان کبد است را شناسایی می ‌کند. هپاتیت B از طریق خون و تماس جنسی، یا بصورت ارثی از مادر به فرزند منتقل می ‌شود.

این آزمایش به تشخیص عفونت حاد یا مزمن، تعیین وضعیت و مرحله بیماری، ارزیابی خطر انتقال و بررسی پاسخ به واکسیناسیون کمک می‌ کند و انجام آن معمولا با استفاده از روش ‌های ELISA و یا PCR انجام می ‌شود.

·        سرولوژی HPV

 با استفاده از آزمایش سرولوژی HPV میتوان آنتی ‌بادی ‌های مرتبط با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که عامل بیماری های جنسی و سرطان رحم است را شناسایی کرد. HPV از طریق تماس جنسی یا تماس پوست به پوست منتقل می‌ شود.

باید توجه داشت که هدف این روش سرولوژیک چیست. با استفاده از این تست نمیتوان تشخیص داد که آیا فرد درحال حاضر به بیماری مبتلا است یا خیر، بلکه این آزمایش کمک میکند بفهمیم آیا فرد پیش از این به ویروس HPV مبتلا بوده است یا خیر.

از این کار می توان برای تشخیص میزان ایمنی بدن پس از دریافت واکسن HPV نیز استفاده کرد.

·        آزمایش سرولوژی ایدز

این آزمایش، آنتی ‌بادی ‌های مرتبط با ویروس ایمونوساپرسیو انسانی (HIV) را شناسایی میکند، ویروسی که باعث به وجود آمدن بیماری سندرم اکتسابی کاهش ایمنی (AIDS) می شود. در نتیجه این بیماری، ضعف سیستم ایمنی و آسیب‌ پذیری شدید در برابر عفونت ‌ها و سرطان ‌های مختلف به وجود می آید.

این ویروس از طریق خون و تماس جنسی منتقل می ‌شود. این آزمایش به تشخیص عفونتHIV ، نظارت بر روند پیشرفت بیماری و ارزیابی پاسخ بدن به روش های کنترل آن کمک می‌ کند. استفاده از روش های PCR، الیسا و کیت سرولوژی، روش های رایج این تست هستند.

* تجهیزات سرولوژی شامل چیست؟

به منظور انجام آزمایش سرولوژی، متخصصین آزمایشگاه از تجهیزات مختلفی استفاده می کنند تا آزمایش به بهترین شکل انجام شود و تفسیر آزمایش سرولوژی به دقیق ترین شکل قابل انجام باشد. در ادامه چند دستگاه سرولوژی آشنا شوید.

·        بن ماری سرولوژی

بن ماری سرولوژی چیست؟ یک دستگاه حرارتی که با استفاده از آب جوش، به گرم کردن نمونه ‌های خون یا محلول‌ های آزمایشگاهی کمک می ‌کند. این دستگاه معمولاً دارای چندین حفره برای قرار دادن لوله ‌های سرولوژی است و از یک ترموستات برای تنظیم دما استفاده می کند. بن ماری سرولوژی در بعضی از روش های سرولوژیک مانند رایت، ویدال و رزبنگال به کار می ‌رود.

·        کیت سرولوژی

کیت سرولوژی چیست؟ مجموعه ای از وسایل و محلول های آزمایشگاهی، که برای اجرای یک روش خاص از آزمایش سرولوژیک به کار می رود. کیت های سرولوژی شامل لوله ها، پلیت ها، پادتن ها، آنتی ژن ها، آنزیم ها، کروموژن ها، بافرها، خالص کننده، و دفترچه راهنما هستند.

کیت های سرولوژی در بازار به صورت آماده و یکبار مصرف وجود دارند و برای انواع مختلفی از آزمایش های سرولوژیک مانند تست آنتی ژن 2ME، تست رایت، تست رزبنگال، تست ویدال، و تست انتی CCP طراحی شده اند .

·        لوله سرولوژی

لوله های شیشه ‌ای یا پلاستیکی که برای نگهداری، حمل، و انجام آزمایش نمونه‌ های خون یا محلول‌ های آزمایشگاهی استفاده می‌ شود. این لوله‌ ها معمولا در بالا دارای دهانه باریکی دارند و در پایین پایین کشیده هستند و در اندازه ‌ها و شکل ‌های مختلف ساخته می‌ شوند.

لوله ‌های سرولوژی در بسیاری از آزمایش‌ های سرولوژیک مانند رایت، ویدال، رزبنگال، CRP، RF و ANA به کار می ‌روند .

·        پیپت سرولوژی

 یک وسیله است که برای جابجایی دقیق حجم‌ های کوچک از مایعات آزمایشگاهی استفاده می‌ شود. پیپت ‌های سرولوژی معمولاً از پلاستیک یا شیشه ساخته شده و از علامت ‌گذاری برای نشان دادن حجم مورد نظر استفاده میکنند. پیپت‌ های سرولوژی در بسیاری از آزمایش ‌های سرولوژیک مانند ELISA، CRP، RF، ANA و HPV به کار می ‌روند .

·        پلیت سرولوژی

پلیت (plate)، یک صفحه پلاستیکی و دارای چندین حفره یا خانه کوچک برای قرار دادن نمونه‌ های خون یا محلول‌ های آزمایشگاهی است. پلیت های سرولوژی در روش ELISA به کار می ‌روند و به صورت 96 خانه، 48 خانه، 24 خانه، 12 خانه، و 8 خانه تولید می ‌شوند. این ابزار سرولوژی باعث صرفه جویی در زمان و مصرف نمونه ها می شود .

راهنمای تفسیر سرولوژی

خواندن آزمایش سرولوژی می تواند یکی از اولین مراحل برای آغاز یک پروسه درمانی برای بیماری های خطرناک و جدی باشد. این آزمایش معمولا بصورت مثبت یا منفی در اختیار مراجعه کننده قرار می گیرد.

·        سرولوژی مثبت چیست؟

تست سرولوژی مثبت نشان می دهد که آنتی بادی مدنظر، مثل آنتی بادی ویروس کرونا، HPV و… در بدن شما وجود دارد، به این معنی که بدن شما قبلا با این ویروس برخورد داشته و آنتی بادی آن را تولید کرده است.

·        سرولوژی منفی چیست؟

سرولوژی منفی، به این معناست که فرد به بیماری دچار نشده است و آنتی بادی های بیماری در خون او وجود ندارد. در خصوص معنی سرولوژی در آزمایش خون، باید گفت که این تست ممکن است گاها درصد خطا داشته باشد، بنابراین نمیتوان بصورت قطعی و صد درصدی به نتایج آن اکتفا نمود.