لوگوی آزمایشگاه تهران لب

آزمایش تشخیص طبی

آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب > بخش ها (دپارتمان) > آزمایش تشخیص طبی
بیوشیمی

بیوشیمی

بیوشیمی یکی از رشته‌ های مهم در علوم…
هماتولوژی

هماتولوژی

هماتولوژی چیست؟ هماتولوژی تعریف های زیادی دارد، چرا…

بخش تشخیص طبی آزمایشگاه تهران لب

زمانی که به دلیل بیماری یا اختلال به پزشک مراجعه می کنید، به احتمال زیاد از شما میخواهد که آزمایش هایی مثل آزمایش خون، ادرار، هورمون و … بدهید. در اکثر مواقع، منظور دکتر شما، آزمایش تشخیص طبی است. تشخیص طبی نوعی از تست ها هستند که برای تائید یا رد ابتلای افراد به بیماری، از آنها استفاده می شود.

پزشکان قبل از اینکه درمان خاصی برای شما تجویز کنند، نیاز به یکسری اطلاعات مهم دارند تا تشخیص درستی بدهند؛ یعنی همان اطلاعاتی که آزمایش تشخیص طبی (diagnostic testing) ارائه می کند.

این آزمایشات، طیف گسترده ای از آزمایش های پزشکی را شامل می شوند و با بررسی انواع نمونه ها و مایعات بدن از جمله خون، بزاق، ادرار و دیگر نمونه های بدن، می توانند تشخیص دهند که فرد به یک بیماری مبتلا هست یا خیر.

در ادامه نگاهی کلی انواع آزمایش های تشخیصی میاندازیم و تا یک آشنایی نسبی با آنها داشته باشید.

برای درخواست هرگونه مشاوره، انجام آزمایش و ثبت درخواست تلفنی نمونه‌گیری (در آزمایشگاه، منزل، محل کار)
با تلفن 1650 برای استان تهران و تلفن 88709970-021 برای دیگر استان‌ها
با آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.

آزمایش تشخیص طبی چیست؟

درحال حاضر بیش از 110 آزمایش و تست تشخیص طبی وجود دارد که آزمایشگاه های مختلف در سراسر دنیا از آنها برای تشخیص بیماری استفاده می کنند. علاوه بر تشخیص اختلالات مختلف،  از این تست ها می توان برای بررسی روند پیشرفت بیماری نیز استفاده نمود.

همچنین بسیاری از پزشکان، زمانی که می خواهند میزان اثرگذاری داروها و روش های درمانی تجویز شده را بررسی کنند، این آزمایشات را مجددا تجویز می کنند تا وضعیت بیمار را بهتر بررسی کنند.

 انواع آزمایش تشخیص طبی شامل دو نوع هستند:

  • آزمایشات تهاجمی
  • آزمایشات غیر تهاجمی

آزمایش های تهاجمی شامل مواردی هستند که متخصص با استفاده از لوازم آزمایشگاهی تشخیص طبی مانند سرنگ، پوست را سوراخ کرده و وارد بدن می شود. نمونه های بسیار زیادی از آن آزمایشات وجود دارد که می توان به آزمایش خون، بیوپسی، کولونوسکوپی یا آزمایش آمنیوسنتز در بارداری اشاره کرد.

اما آزمایشات غیرتهاجمی شامل مواردی می باشند که پوست شکافته نمی شود. آزمایش NIPT و سونوگرافی دو نمونه از این آزمایشات هستند.

به طور کلی آزمایشات عکس برداری مانند سونوگرافی، رایج ترین انواع آزمایش های تشخیص طبی غیرتهاجمی هستند. روش کار آنها شامل استفاده از تجهیزات پزشکی و تشخیصی پیشرفته است که عکس های واضحی از اندام ها، بافت ها و استخوان های داخل بدن تهیه می کنند، بدون اینکه به بدن وارد شوند.

همچنین با توجه به ریسک پایین تر این آزمایشات، استفاده از آنها در بسیاری از مواقع ارجحیت دارد و مشخص میکند که آیا نیاز به انجام تست های تهاجمی تر هست یا خیر.

3 تست تشخیص طبی رایج کدامند؟

تعداد آزمایشات تشخیص طبی بسیار زیاد هستند و موارد بسیار زیادی وجود دارد که بتوان از آنها در تشخیص بیماری های مختلف استفاده کرد. در ادامه قصد داریم 3 آزمایش رایج تشخیصی را بررسی کنیم.

1.    آزمایش قند خون

این آزمایش برای تشخیص دیابت نوع ۱ و ۲ انجام می ‌شود. دیابت نوع ۱ کمیاب تر است و به عنوان دیابت وابسته به انسولین شناخته می‌ شود. در این حالت، سیستم ایمنی بدن سلول‌ های تولیدکننده انسولین را نابود می ‌کند. دیابت نوع ۲ شایع ‌تر است و به عنوان دیابت غیر وابسته به انسولین شناخته می ‌شود. 

پزشکان با خواندن آزمایش تشخیص طبی قند خون، مشخص میکنند که فرد به بیماری دیابت مبتلا هست یا قند خون نرمال دارد.

2.    آزمایش تیروئید

 این روش تشخیص طبی، برای اندازه‌ گیری سطح هورمون‌ های تیروئیدی در خون انجام می ‌شود. تیروئید، یک غده کوچک در قسمت پایین گردن است که هورمون ‌های مهمی را تولید می ‌کند و بر رشد، توانایی شنیداری، متابولیسم و حالت خلق و خو تاثیر می ‌گذارد.

با خواندن آزمایش تشخیص طبی تیروئید، می توان انواع مختلفی از ناهنجاری های هورمونی که مربوط به این غده هستند را شناسایی کرد.

3.    آزمایش بیوشیمی

در آزمایشات بیوشیمی، متخصصین می توانند انواع فرآیندهای شیمیایی بدن و ارگانیسم های زیستی را مورد برسی قرار دهند. خواندن آزمایش تشخیص طبی بیوشیمی برای برای بررسی نارسایی های بدن و علت وجود بسیاری از بیماری ها استفاده می شود، از جمله دیابت، مشکلات کبدی، قلب و عروق یا مشکلات و بیماری های ژنتیکی.

لوازم آزمایشگاهی تشخیص طبی شامل چیست؟

لوازم آزمایشگاهی تشخیص طبی شامل ابزارها و موادی است که برای انجام آزمایش ‌های مختلف بر روی نمونه‌ های بالینی مانند خون، ادرار، مایعات بدن و بافت ‌ها استفاده می‌ شود. این لوازم می‌ توانند به تشخیص وضعیت سلامت، عفونت، بیماری یا اختلال در بدن کمک کنند.

برخی از رایج ‌ترین لوازم آزمایشگاهی تشخیص طبی عبارتند از:

  • کیت‌ های آزمایشی: مجموعه ‌ای از واکنشگرها، ظروف و دستورالعمل‌ ها که برای انجام یک آزمایش خاص طراحی شده ‌اند؛ مثل کیت آزمایش دیابت، کیت آزمایش بارداری یا کیت آزمایش HIV.
  • ظروف شیشه ای آزمایشگاهی: شامل لوله‌ های آزمایش، پیپت، بشر، فلاسک ‌ها و دیگر ظروف شیشه ‌ای که برای نگهداری، اندازه ‌گیری، حرارت دادن یا مخلوط کردن نمونه ‌ها و واکنشگرها استفاده می ‌شوند.
  • دستگاه ‌های آزمایشگاهی: شامل سانتریفیوژ، میکروسکوپ، اسپکتروفتومتر، ترازو، ترموسایکلر و دستگاه ‌های دیگر که برای جداسازی، تصویربرداری، تحلیل یا تولید نمونه ‌ها و واکنشگرها استفاده می ‌شوند.

مزایا و محدودیت های آزمایش تشخیص طبی

آزمایشات تشخیص طبی نقش حیاتی در تشخیص بیماری ‌ها و ارزیابی وضعیت سلامت افراد دارند. این آزمایشات، اطلاعات دقیقی از وضعیت بیماری یا سلامتی افراد به پزشکان و متخصصان فراهم می ‌کنند و کمک می ‌کنند تا برنامه‌ های درمانی مناسب ترتیب داده شوند.

مزایای آزمایشات تشخیص طبی عبارتند از:

  • تشخیص دقیق: آزمایشات تشخیصی نتایج دقیق و قابل اعتمادی ارائه می ‌دهند و به پزشکان کمک می‌ کند تا بیماری ‌ها را به صورت دقیق تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کنند.
  • تشخیص زودهنگام: انجام به موقع آزمایشات کمک می‌ کند تا بیماری‌ ها در مراحل ابتدایی تشخیص داده شوند و از پیشرفت آنها جلوگیری شود.
  • پیگیری وضعیت: آزمایشات مکرر به پزشکان اجازه می ‌دهند تا پیشرفت بیماری ‌ها را پیگیری کنند و تغییرات در وضعیت بیمار را مشاهده کنند.

اگرچه آزمایشات تشخیص طبی فواید بسیاری دارند، اما نباید از محدودیت های این آزمایشات چشم پوشی کرد:

  • هزینه: برخی آزمایشات تشخیصی هزینه ‌بر هستند و ممکن است برای برخی به همین دلیل، برای دسترسی از این خدمات با محدودیت روبرو باشند. اگرچه بسیاری از این آزمایشات تحت خدمات بیمه است.
  • امکان خطا و ایجاد ناراحتی برای بیمار: برخی آزمایشات مثل تست خون که یک روش تهاجمی است، ممکن است برای بیمار ایجاد ناراحتی کند و همچنین امکان وقوع خطا در نتایج این تست ها وجود دارد.
  • محدودیت‌ های فنی: برخی از آزمایشات ممکن است نیاز به تجهیزات و تخصص ‌های خاصی داشته باشند و امکان انجام آنها در برخی مناطق وجود نداشته باشد.

به طور کلی، آزمایشات تشخیص طبی ابزار قدرتمندی برای تشخیص بیماری ‌ها و نظارت بر وضعیت سلامتی بیمار هستند، اما نیازمند ارزیابی دقیق و تجهیزات با کیفیتی دارند.

مشاوره و انجام آزمایش