بیماری هپاتیت (Hepatitis)، نوعی التهاب کبد است که توسط عوامل مختلفی ایجاد می‌شود. مصرف دارو، الکل، مواد شیمیایی، اختلال ژنتیکی و گاهی سیستم خودایمنی بدن باعث بروز انواع هپاتیت می‌شود.
از آنجایی که کبد یک اندام حیاتی در بدن است که وظیفه فیلتر کردن خون و مبارزه با عفونت را به عهده دارد؛ مراقبت از آن در برابر بیماری‌های مختلف اهمیت زیادی دارد. در این مطلب قصد داریم علائم، پیشگیری و درمان این بیماری را بررسی کنیم. تشخیص و درمان به موقع هپاتیت اهمیت زیادی دارد و کنترل بیماری تا حد زیادی عوارض احتمالی را کاهش می‌دهد، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر این مقاله را تا انتها دنبال کنید.
برای درخواست هرگونه مشاوره، انجام آزمایش تشخیص هپاتیت و ثبت درخواست تلفنی نمونه‌گیری (در آزمایشگاه، منزل، محل کار)
با تلفن 1650 برای استان تهران و تلفن 88709970-021 برای دیگر استان‌ها
با آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.
مهم‌ترین علائم بیماری هپاتیت چیست؟
معمولا بیماری هپاتیت هیچگونه نشانه و علامتی ندارد و افراد بیمار از بیماری خود آگاه نیستند. فرد مبتلاء به این مشکل ممکن است دو هفته تا شش ماه بعد از ایجاد بیماری، نشانه‌های بیماری را بروز دهد. شاید تعجب کنید گاهی ممکن است در هپاتیت نوع ویروسی، علائم بیماری چند دهه بعد بروز می‌کند.
مهم‌ترین نشانه‌های هپاتیت را در ادامه بررسی می‌کنیم:
- تب
- خستگی زیاد
- بی‌اشتهایی
- حالا تهوع
- استفراغ
- درد در ناحیه شکم
- ادرار تیره
- مدفوع روشن
- یرقان
- درد مفاصل
چه عواملی باعث هپاتیت می‌شود؟
هر کدام از انواع هپاتیت توسط عوامل مختلفی ایجاد می‌شود،
در ادامه علت بروز هر کدام از انواع بیماری هپاتیت را بررسی می‌کنیم:
- هپاتیت نوع ویروسی که شایع‌ترین نوع است، توسط یکی از چندین ویروس ایجاد می‌شود و از روش‌های مختلفی منتقل می‌شود.
- هپاتیت الکلی در اثر مصرف زیاد الکل به وجود می‌آید.
- هپاتیت سمی توسط سموم، مواد شیمیایی، داروها و مکمل‌های خاص ایجاد می‌شود.
- هپاتیت خودایمنی که از نوع مزمن هپاتیت است، با حمله سیستم ایمنی به کبد ایجاد می‌شود و ژنتیک و محیط نقش زیادی در بروز این نوع هپاتیت دارد.
انواع هپاتیت کدامند؟
همانطور که در ابتدا اشاره شد، هپاتیت دارای انواع مختلفی است. مدیریت و کنترل دقیق این بیماری خاموش اهمیت زیادی دارد. خبر خوب این است که برای پیشگیری از هپاتیت نوع A و B واکسن وجود دارد. برای کسب اطلاعات دقیق و اصولی لازم است که با پزشک متخصص مشورت کنید. در ادامه به معرفی انواع هپاتیت ویروسی می‌پردازیم.
- هپاتیت نوع A: هپاتیت نوع A که توسط غذا و نوشیدنی‌های آلوده می‌شود و معمولا از نوع حاد هپاتیت است.
- هپاتیت نوع B: هپاتیت نوع B که از طریق تماس با خون و دیگر مایعات فرد بیمار ایجاد می‌شود و به صورت حاد و مزمن است.
- هپاتیت نوع C: هپاتیت نوع C که از طریق تماس با خون فرد آلوده، مانند استفاده از سوزن فرد آلوده، ایجاد می‌شود. این هپاتیت که از نوع مزمن است بیشتر در افراد مصرف‌کننده مواد مخدر دیده می‌شود.
- هپاتیت نوع D: این بیماری هپاتیت در افرادی که سابقه هپاتیت نوع B را دارند دیده می‌شود و عفونت کبد را تشدید می‌کند.
- هپاتیت نوع E: این نوع هپاتیت، یکی دیگر از انواع این بیماری است که توسط تماس با آب آلوده ایجاد می‌شود و بیشتر در مناطقی که از نظر بهداشتی ضعیف است دیده می‌شود.
- هپاتیت نوع G: هپاتیت G که جدیدترین نوع بیماری هپاتیت است توسط خون آلوده ایجاد می‌شود و به علت جدید بودن آن اطلاعات کمی درباره آن در دسترس است.
نکته: آزمایش هپاتیت شامل آزمایش‌های آنتی‌بادی و آنتی‌ژن در خون می باشد. تست هپاتیت را می‌توان در آزمایشگاه و بیمارستان انجام داد.
نحوه انتقال بیماری هپاتیت
- هپاتیت نوع A و هپاتیت E به وسیله خوردن غذا یا آب آلوده به ویروس منتقل می‌شود، خوردن گوشت خوک و گوشت گوزن مبتلاء به هپاتیت نوع E را افزایش می‌دهد.
- هپاتیت B، هپاتیت C و هپاتیت D با تماس با خون آلوده یا دیگر مایعات بدن مانند استفاده از سرنگ مشترک آلوده و رابطه جنسی محافظت نشده ایجاد می‌شود.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هپاتیت هستند؟
از آنجایی که روش‌های انتقال بیماری هپاتیت مختلف است، خطرات برای افراد مختلف وجود دارد، به‌طور مثال افرادی که رابطه جنسی محافظت نشده دارند در معرض ابتلاء به هپاتیت ویروسی هستند یا مورد دیگر افرادی که خیلی الکل می‌نوشند در معرض ابتلا به هپاتیت الکلی هستند.
هپاتیت چه مشکلات دیگری می‌تواند برای فرد بیمار ایجاد کند؟
در هپاتیت مزمن ممکن است فرد مبتلاء عوارض دیگری را نشان دهد. با تشخیص به موقع و کنترل بیماری، می‌توانید از عوارض بعدی این بیماری جلوگیری کنید. نارسایی کبد، سیروز و سرطان کبد از عوارض هپاتیت مزمن هستند.
آیا می‌توان از هپاتیت پیشگیری کرد؟
با توجه به نوع هپاتیت، روش‌های مختلفی برای پیشگیری یا کاهش خطر ابتلاء به هپاتیت وجود دارد. به‌طور مثال، برای جلوگیری از هپاتیت الکلی باید از نوشیدن زیاد الکل جلوگیری کرد یا برای پیشگیری از هپاتیت نوع A و B از واکسن مخصوص آن استفاده کرد، اما نوع هپاتیت خودایمنی، هیچگونه راه پیشگیری ندارد و حتما باید مشاوره ژنتیک دریافت نمایید.
روش تشخیص انواع بیماری هپاتیت
هر کدام از انواع بیماری هپاتیت، با روش‌هایی مختلف شناسایی می‌شود.
در ادامه مطلب چند مورد از روش‌های تشخیص هپاتیت را بررسی می‌کنیم:
- سونوگرافی شکمی: با استفاده از سونوگرافی شکمی می‌توان عملکرد کبد را بررسی کرد.
- بیوپسی کبد: در این روش تشخیص، از بافت کبد نمونه‌برداری می‌شود. این روش نیازی به جراحی ندارد و نمونه‌برداری توسط سوزن انجام می‌شود. میزان عفونت و التهاب کبد در این روش مشخص می‌شود.
- تست عملکرد کبد: پزشک با آزمایش خون به چگونگی عملکرد کبد پی می‌برد. بالا بودن آنزیم کبد نشانه عملکرد نامناسب کبد است.
- تست پنل هپاتیت: در صورت غیرعادی بودن تست عملکرد کبد، پزشک این روش تشخیص هپاتیت را پیشنهاد می‌دهد و به بررسی ویروس‌های کبد می‌پردازد.
بهترین درمان بیماری هپاتیت
نوع درمان انواع هپاتیت با توجه به شدت و نوع بیماری متفاوت است.
در ادامه مطلب، بهترین روش درمانی هر کدام را بررسی می‌کنیم:
- هپاتیت نوع A و B: این نوع هپاتیت که گاهی خود به خود درمان می‌شود با استراحت کافی، خوردن آب فراوان و غذای سبک قابل درمان است. در صورت تایید پزشک می‌توان از داروهای ضدتهوع و مسکن‌های ضددرد نیز استفاده کرد.
- هپاتیت B: هپاتیت نوع B که معمولا از نوع مزمن است با مصرف داروهای ضدویروس قابل کنترل است. از داروهای اینترفرون یا آنتی‌‌ویروس خوراکی برای درمان هپاتیت نوع B استفاده می‌شود.
- هپاتیت C: برای درمان هپاتیت نوع C از داروهای مستقیم مانند DAA استفاده می‌شود. مصرف این دارو باعث می‌شود ویروس بیماری از بدن خارج شود و به بهبودی بیمار کمک می‌کند.
- هپاتیت D: از آنجایی که هپاتیت نوع D در افرادی که سابقه هپاتیت نوع B را دارند ایجاد می‌شود؛ داروی آن با هپاتیت نوع B یکسان است.
- هپاتیت G: روش درمانی خاصی برای این نوع هپاتیت وجود ندارد، اما بهتر است بیمار مانند دیگر انواع بیماری هپاتیت تحت مراقبت و کنترل پزشک باشد.
برای درخواست هرگونه مشاوره، انجام آزمایش و ثبت درخواست تلفنی نمونه‌گیری (در آزمایشگاه، منزل، محل کار)
با تلفن 1650 برای استان تهران و تلفن 88709970-021 برای دیگر استان‌ها
با آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.
آنچه در مقاله هپاتیت آموختیم
در انتهای مطلب باید گفت بیماری هپاتیت، یک بیماری خاموش است که به صورت حاد و مزمن خود را نشان می‌دهد. هپاتیت نوع حاد کمتر از شش ماه طول می‌کشد، اما در هپاتیت مزمن، التهاب کبد بیشتر از شش ماه طول می‌کشد. بهترین کاری که می‌توان برای بیماری هپاتیت انجام داد کنترل دقیق آن است تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.
- منابع:
