سرطان آلت تناسلی مردان | علائم، تشخیص، پیشگیری و درمان

این نوع سرطان زمانی شکل می‌گیرد که رشد غیرطبیعی سلول‌های اندام تناسلی مردانه اتفاق بیافتد. مانند سایر سرطان‌ها، سرطان آلت تناسلی نیز قابلیت متاستاز و گسترش به سایر اندام‌ها را دارد. به همین دلیل، اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می‌توان جلوی رشد نامعمول آن را گرفت. با وجود اینکه این بیماری شایع نیست، بسیاری از افراد به دنبال اطلاعات بیشتری درباره آن هستند. به همین دلیل، در این مقاله از تهران لب، به بررسی علائم، دلایل، روش‌های تشخیص و درمان سرطان آلت تناسلی خواهیم پرداخت.

سرطان آلت تناسلی مردان چیست؟

سرطان آلت تناسلی مردان یک نئوپلاسم بدخیم است که عمدتاً از سلول‌های اپی‌تلیال پوست یا بافت‌های پوششی آلت تناسلی منشأ می‌گیرد، به ویژه از نوع کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma). این سرطان می‌تواند به صورت لوکالیزه (محدود به ناحیه آلت) یا با تهاجم به ساختارهای عمقی‌تر و متاستاز به غدد لنفاوی و دیگر اندام‌ها ظاهر شود. رشد این تومور معمولاً کند است، اما در مراحل پیشرفته می‌تواند با تهاجم به بافت‌های اطراف و گسترش به سایر نقاط بدن همراه باشد. این سرطان‌ها به طور جداگانه از سایر سرطان‌های شایع در مردان مانند سرطان پروستات، مثانه و کلیه طبقه‌‌بندی می‌شوند.

سرطان آلت تناسلی می‌تواند قابل درمان و گاهی غیرقابل درمان باشد. اینکه چقدر احتمال درمان شدن سرطان وجود داشته باشد، تا حد بسیار زیادی به به زمان تشخیص و بعد از آن به نوع تومور بستگی دارد.

انواع سرطان آلت تناسلی مردان

 از شایع‌ترین انواع سرطان آلت تناسلی مردان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ملانوما: سرطان ملانوم که از سلول‌های پوستی به نام ملانوسیت شروع می‌شود و معمولاً به صورت ضایعات تیره و رنگی ظاهر می‌شود و بسیار تهاجمی است. نادرترین نوع سرطان آلت تناسلی است.
• سارکوم: سرطانی که از رگ‌های خونی، چربی‌ها، و ماهیچه‌های موجود در آلت تناسلی و بافت‌های نزدیک به آن منشا می‌گیرد. این نوع سرطان‌ها سریع رشد می‌کنند و می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند.
• کارسینوم سلول بازال: سرطانی که از عمق پوست شروع می‌شود و رشد کندی دارد.
• کارسینوم سلول سنگفرشی یا اپیدرموئید: این نوع سرطان از سطح یا زیر پوست در بخش ختنه ‌گاه شروع می‌شود و می‌تواند به صورت زخم، توده یا زگیل ظاهر شود و در صورت عدم درمان ممکن است به بافت‌های عمقی‌تر و سایر نقاط بدن گسترش یابد. این نوع سرطان شایع‌ترین نوع سرطان آلت تناسلی است. 

علائم ابتلا به سرطان آلت تناسلی

علائم سرطان آلت تناسلی ممکن است در ابتدا خفیف باشند و به همین دلیل تشخیص اولیه آن دشوار است. شایع‌ترین علامت اولیه، وجود یک زخم یا توده روی آلت تناسلی است.

 این زخم‌ها و توده‌ها ممکن است در هر نقطه‌ای از آلت تناسلی ظاهر شوند، اما معمولاً در ختنه‌گاه (در مردان ختنه نشده)، سر آلت یا ساقه آن دیده می‌شوند.

برخی از علائم رایج سرطان آلت تناسلی مردان عبارتند از:

• توده زیر پوست کشاله ران
• تغییر ضخامت یا رنگ پوست آلت تناسلی
• بروز بثورات یا برآمدگی پوستی کوچک
• وجود توده روی آلت تناسلی
• تورم در انتهای آلت تناسلی
• رشد بافتی به رنگ آبی مایل به قهوه‌ای
• ترشح بدبو
• خارش و سوزش آلت تناسلی
• درد شکم
• زخم همراه با خونریزی

توجه داشته باشید که این علائم همیشه نشان ‌دهنده سرطان آلت تناسلی نیستند. گاهی اوقات ممکن است ناشی از عفونت یا واکنش‌های آلرژیک باشند. به همین دلیل، در صورت مشاهده این علائم، بهتر است به متخصص اورولوژی یا انکولوژی مراجعه کنید.

دلایل ابتلا به سرطان آلت تناسلی

دلایل دقیق ابتلا به سرطان آلت تناسلی مردان هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند:

• عفونت‌های ویروسی: ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) از علل موثر در ابتلا به سرطان آلت تناسلی شناخته می‌شوند. برای تشخیص این ویروس‌ها، انجام آزمایش HPV مردان و تست HIV ضروری است.
• ختنه نشدن: در مردانی که ختنه نشده‌اند، احتمال تجمع مایع اسمگما (smegma) زیر پوست ختنه‌گاه بیشتر است که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
• سن: مردان بالای ۶۰ سال نسبت به گروه‌های سنی دیگر بیشتر در معرض خطر ابتلا به این سرطان هستند.
• بیماری‌های پوستی: مردانی که مبتلا به پسوریازیس هستند و با داروی پسورالن (Psoralen) و اشعه ماوراء بنفش تحت درمان قرار می‌گیرند و همچنین مردانی که مبتلا به فیموزیس (سفت شدن پوست ختنه‌گاه) هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی قرار دارند.

تشخیص سرطان آلت تناسلی مردان

تشخیص سرطان آلت تناسلی یک فرآیند چندمرحله‌ای و پیچیده است که به منظور تأیید حضور سرطان و تعیین میزان پیشرفت آن انجام می‌شود. این تشخیص شامل ترکیبی از روش‌های کلینیکی، آزمایشگاهی و تصویربرداری پیشرفته است که به پزشکان اجازه می‌دهد تا نوع سرطان، وسعت گسترش آن و تأثیر آن بر سایر اندام‌ها را به طور دقیق ارزیابی کنند. روش‌های اصلی برای تشخیص این سرطان شامل موارد زیر است: 

1. معاینه فیزیکی (Physical Examination): معاینه فیزیکی توسط متخصص اورولوژیست انجام می‌شود که با بررسی ظاهری آلت تناسلی هرگونه زخم، توده، تغییرات پوستی یا ضایعات غیرطبیعی مشکوک را بررسی می‌کند. برخی از علائم سرطان آلت تناسلی شامل زخم‌های مقاوم به درمان، تغییر رنگ یا ضخامت پوست و ایجاد توده یا زخم‌های دردناک هستند. به طور کلی این معاینه شامل بررسی غدد لنفاوی ناحیه اینگوینال (به انگلیسی: Inguinal) یا کشاله ران است تا اینکه پزشک ببیند آیا لنفادنوپاتی (به انگلیسی: Lymphadenopathy ) یا بزرگ شدن غدد لنفاوی می‌تواند نشان‌دهنده گسترش سرطان باشد، وجود دارد یا خیر.

2. بیوپسی(نمونه‌برداری): این روش دقیق‌ترین و اصلی‌ترین روش تشخیصی سرطان آلت تناسلی است. اگر در معاینه فیزیکی هرگونه تغییرات غیرطبیعی مشاهده شود، پزشک از طریق بیوپسی نمونه کوچکی از بافت مشکوک را برداشته و برای بررسی میکروسکوپی و به آزمایشگاه پاتولوژی می‌فرستد. 

3. آزمایش‌های تصویربرداری: برای تشخیص گسترش سرطان به غدد لنفاوی یا اندام‌های دیگر، ممکن است پزشک از آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن (CT scan) یا ام‌آر‌آی (MRI) استفاده کند. این روش‌ها به پزشکان کمک می‌کنند تا تصویری دقیق از بافت‌های داخلی بدن به دست آورند.

4. سونوگرافی: این روش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر دقیق از آلت تناسلی و بافت‌های اطراف استفاده می‌کند. سونوگرافی می‌تواند توده‌ها یا ناهنجاری‌های غیرطبیعی را شناسایی کند.

5. سیستوسکوپی: در مواردی که سرطان پیشرفته باشد، پزشک ممکن است از سیستوسکوپی استفاده کند. در این روش، یک لوله نازک مجهز به دوربین به داخل مجرای ادراری وارد می‌شود تا مجرای ادرار و مثانه را برای نشانه‌های سرطان بررسی کند.

فرم سنجش رایگان ریسک عمومی سرطان در آزمایشگاه تهران لب

درمان سرطان آلت تناسلی مردان

درمان سرطان آلت تناسلی بستگی به مرحله و نوع سرطان دارد. اگر سرطان در مراحل اولیه باشد و هنوز گسترش نیافته باشد، درمان‌های زیر ممکن است پیشنهاد شود:

• داروهای کرمی (پماد): استفاده از کِرِم‌های دارویی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی.
• کرایوتراپی (سرمادرمانی): تخریب بافت سرطانی با استفاده از مایع بسیار سرد یا ابزار کرایوتراپی.
• لیزر درمانی: حذف بافت‌های سرطانی با استفاده از لیزر.
• ختنه: جراحی برای برداشتن بخش ختنه‌گاه در صورتی که سرطان محدود به این ناحیه باشد.
• شیمی‌درمانی و پرتودرمانی: استفاده از داروهای شیمی‌درمانی یا اشعه‌های قوی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی.

درمان سرطان آلت تناسلی مردان با جراحی

در صورتی که سرطان به مراحل پیشرفته‌تری رسیده باشد و احتمال متاستاز وجود داشته باشد، روش‌های درمانی زیر ممکن است مورد استفاده قرار گیرند:

• جراحی میکروگرافیک موهس (Mohs Surgery): برداشتن لایه‌به‌لایه از بافت درگیر به سرطان تا زمانی که بافت سالم دیده شود.
• جراحی اکسیزیونال: برداشتن تومور و ناحیه آسیب‌دیده با حفظ حاشیه‌ای از بافت و پوست سالم.
• آمپوته کردن (Penectomy ) جزئی: برداشتن بخشی از آلت تناسلی برای جلوگیری از پیشرفت سرطان به اندام‌های دیگر.
• آمپوته کردن کامل (آلت بُری): برداشتن کامل آلت تناسلی.

مراحل سرطان آلت تناسلی

مراحل سرطان آلت تناسلی مشخص می‌کنند که سرطان تا چه حد گسترش یافته است. هر مرحله نیاز به درمان‌های خاصی دارد:

1. مرحله ۰: سرطان فقط در لایه بیرونی پوست آلت تناسلی وجود دارد.
2. مرحله ۱:سرطان به بافت همبند در زیر پوست رسیده اما به غدد لنفاوی یا سایر بخش‌های بدن سرایت نکرده است.
3. مرحله ۲: سرطان ممکن است به بافت همبند، رگ‌های خونی، یا رگ‌های لنفاوی سرایت کرده باشد.
4. مرحله ۳A: سرطان به بافت‌های همبند، رگ‌های خونی، بافت نعوظ، و مجرای ادرار منتقل شده و یک یا دو غده لنفاوی را درگیر کرده است.
5. مرحله ۳B: سرطان به بافت‌های همبند، رگ‌های خونی، بافت نعوظ و مجرای ادرار منتقل شده و چندین غده لنفاوی را درگیر کرده است.
6. مرحله ۴: سرطان به بافت‌های مجاور، کیسه بیضه، پروستات یا سایر اندام‌ها منتقل شده است. این مرحله به عنوان مرحله نهایی سرطان آلت تناسلی شناخته می‌شود.

برای درخواست هرگونه مشاوره تلفنی و نمونه‌گیری در آزمایشگاه جهت انجام  آزمایش تشخیص سرطان آلت تناسلی مردان، با تلفن 1650 آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.

پیشگیری از سرطان آلت تناسلی مردان

سرطان آلت تناسلی اگرچه یک بیماری نادر است، اما می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی و سلامت فرد تأثیر بگذارد. آگاهی از علائم اولیه و مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان موثر منجر شود. روش‌های درمانی بسته به نوع و مرحله سرطان متغیر هستند و می‌توانند شامل جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و روش‌های دیگر باشند. همچنین، پیشگیری از طریق رعایت بهداشت مناسب و واکسیناسیون HPV می‌تواند خطر ابتلا به این نوع سرطان را کاهش دهد. با توجه به پیچیدگی‌های این بیماری، مشاوره با متخصصان و پیگیری منظم پزشکی برای افرادی که در معرض خطر هستند، توصیه می‌شود.

پیشگیری از سرطان آلت تناسلی مردان ممکن است همیشه ممکن نباشد، اما با رعایت برخی اصول می‌توان خطر ابتلا به این سرطان را کاهش داد:

• واکسن HPV: دریافت واکسن HPV می‌تواند خطر ابتلا به این ویروس و در نتیجه سرطان آلت تناسلی را کاهش دهد.
• ختنه در دوران نوزادی: ختنه کردن در دوران نوزادی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی را کاهش دهد.
• مراقبت از بهداشت فردی: رعایت بهداشت فردی و شستشوی منظم آلت تناسلی می‌تواند به جلوگیری از تجمع اسمگما و عفونت کمک کند.
• پرهیز از استعمال دخانیات: سیگار کشیدن و مصرف دخانیات دیگر خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف از جمله سرطان آلت تناسلی را افزایش می‌دهد.
• استفاده از کاندوم: استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی می‌تواند از ابتلا به عفونت‌های منتقله از راه جنسی مانند HPV جلوگیری کند.

منبع:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/6181-penile-cancer