آزمایش سرطان استخوان چیست؟

سرطان استخوان یکی از انواع نادر سرطان‌ها است که می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر سلامت عمومی و کیفیت زندگی فرد بیمار داشته باشد. این بیماری شامل گروهی از سرطان‌ها می‌شود که در استخوان‌ها ایجاد می‌شوند. سرطان‌های اولیه استخوان، که مستقیما در بافت استخوان شروع می‌شوند، بیشتر در کودکان و جوانان مشاهده می‌شوند. با این حال، سرطان‌هایی که در سایر اندام‌ها یا نقاط بدن شروع شده و به استخوان‌ها گسترش می‌یابند نیز می‌توانند منجر به عوارض جدی شوند.

تشخیص دقیق و زودهنگام سرطان استخوان نقش حیاتی در موفقیت درمان دارد. آزمایش‌های مربوط به تشخیص این بیماری شامل بررسی‌های تصویربرداری، بیوپسی و آزمایش‌های تخصصی دیگر می‌شود. روش‌های درمانی شامل جراحی برای برداشتن تومور، پرتو‌درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و شیمی‌درمانی برای جلوگیری از گسترش بیماری است. در ادامه این مقاله از تهران لب، به معرفی انواع سرطان‌های استخوان، روش‌های تشخیصی، آزمایش‌های مرتبط و گزینه‌های درمانی موجود می‌پردازیم.

سرطان استخوان چیست؟

سرطان استخوان اصطلاحی است که به گروهی از سرطان‌های مختلف اطلاق می‌شود که در استخوان‌ها ایجاد می‌شوند. زمانی که سلول‌های سرطانی در استخوان رشد می‌کنند، می‌توانند به بافت طبیعی استخوان آسیب برسانند. سرطان‌های استخوان ممکن است در هر استخوانی شروع شوند، اما معمولاً در استخوان ران، ساق پا یا بازوی بالایی تشکیل می‌شوند.

سرطان‌هایی که مستقیما در بافت استخوان ایجاد می‌شوند، به عنوان سرطان‌های اولیه استخوان یا سارکوم‌های استخوان شناخته می‌شوند. بسیاری از تومورهای سرطانی که در اندام‌ها یا بخش‌های دیگر بدن شروع می‌شوند، می‌توانند به استخوان‌ها و همچنین سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند. این رشدها به نام «متاستاز استخوانی» شناخته می‌شوند. سرطان‌ پستان، سرطان پروستات و سرطان ریه از جمله سرطان‌هایی هستند که بیشترین احتمال گسترش به استخوان را دارند.

سرطان استخوان چقدر شایع است؟

سرطان‌های استخوان نادر هستند و کمتر از 1% از کل سرطان‌ها را تشکیل می‌دهند. اگرچه این نوع سرطان ممکن است در هر سنی ایجاد شود، اما در کودکان، نوجوانان و جوانان شایع‌تر از بزرگسالان مسن است.

تومورهایی که در استخوان‌ها شکل می‌گیرند، بسیار بیشتر احتمال دارد که خوش‌خیم باشند. برخلاف سرطان‌های استخوان، تومورهای خوش‌خیم استخوان در سراسر بدن گسترش نمی‌یابند.

علائم سرطان استخوان چیست؟

برخی افراد مبتلا به سرطان استخوان ممکن است هیچ علامتی جز وجود یک توده بدون درد نداشته باشند. برای دیگران، طیف گسترده‌ای از علائم ممکن است بروز کند. گاهی پزشکان ممکن است علائم را با شرایط دیگری مانند درد رشد، آسیب‌های ورزشی، آرتروز یا بیماری لایم اشتباه بگیرند. این تشخیص اشتباه ممکن است منجر به تاخیر در شناسایی بیماری شود.

شایع‌ترین علائم سرطان استخوان عبارتند از:

• درد استخوان که به تدریج مداوم‌تر می‌شود (معمولاً در شب بدتر می‌شود و ممکن است به صورت تپش، درد مداوم یا تیرکشیدن حس شود).
• وجود توده در ناحیه مبتلا که ممکن است به لمس سخت یا نرم باشد.
• تورم غیرقابل توضیح در اطراف ناحیه استخوان مبتلا.
• مشکل در حرکت کردن (اگر تورم نزدیک به مفصل باشد).
• خستگی مزمن
• تب

سرطان استخوان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص سرطان استخوان، پزشک معمولا ابتدا از آزمایش‌های تصویربرداری استفاده می‌کند و سپس برای تأیید تشخیص، پزشک از بیوپسی و تست‌های آزمایشگاهی دیگر استفاده می‌کند. در ادامه انواع تست تشخیص سرطان را توضیح می‌دهیم.

آزمایش‌های تصویربرداری برای سرطان استخوان

آزمایش‌های تصویربرداری از اشعه ایکس، میدان‌های مغناطیسی یا مواد رادیواکتیو برای ایجاد تصاویر از داخل بدن استفاده می‌کنند. این آزمایش‌ها به دلایل مختلفی انجام می‌شوند، از جمله:

• شناسایی اینکه آیا یک ناحیه مشکوک ممکن است سرطانی باشد.
• تشخیص اینکه آیا سرطان ممکن است از قسمت دیگری از بدن شروع شده باشد.
• بررسی میزان گسترش سرطان
• ارزیابی اثربخشی درمان
• شناسایی علائم بازگشت سرطان

افرادی که مشکوک به سرطان استخوان هستند یا قبلا به آن مبتلا شده‌اند، ممکن است یک یا چند مورد از این آزمایش‌ها را انجام دهند. انواع تست سرطان استخوان که زیرمجوعه تصویربرداری هستند عبارتند از:

1. اشعه ایکس (X-rays)

اشعه ایکس استخوان معمولا اولین آزمایشی است که در صورت مشکوک بودن به نوعی تومور استخوان انجام می‌شود. تومورها ممکن است در تصاویر اشعه ایکس به صورت نواحی نامنظم یا سوراخ‌هایی در استخوان دیده شوند. گاهی پزشکان می‌توانند توموری را مشاهده کنند که به بافت‌های مجاور (مانند عضله یا چربی) گسترش یافته است.

اگرچه پزشکان ممکن است بر اساس تصاویر اشعه ایکس به سرطان استخوان مشکوک شوند، اما معمولا برای تأیید تشخیص نیاز به بیوپسی است.

در بزرگسالان مبتلا به تومور استخوان، ممکن است برای بررسی گسترش سرطان به ریه‌ها، از اشعه ایکس قفسه سینه استفاده شود. اگر اسکن CT قفسه سینه انجام شده باشد، این آزمایش ضروری نیست.

2. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

MRI از امواج رادیویی و آهنرباهای قوی برای ایجاد تصاویر دقیق از داخل بدن استفاده می‌کند و در این روش از تابش اشعه استفاده نمی‌شود. اغلب قبل از اسکن، ماده‌ای به نام گادولینیوم به رگ تزریق می‌شود تا جزئیات بیشتری دیده شوند. MRI معمولا برای بررسی دقیق‌تر ناحیه غیرطبیعی استخوان که در اشعه ایکس مشاهده شده است، انجام می‌شود. این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا احتمالا تومور، عفونت یا آسیب دیگری به استخوان وجود دارد.

MRI می‌تواند گستردگی دقیق یک تومور را مشخص کند؛ زیرا مغز استخوان داخل استخوان‌ها و بافت‌های نرم اطراف تومور، از جمله عروق خونی و اعصاب نزدیک را نشان می‌دهد. همچنین هرگونه تومور کوچک استخوانی که چندین سانتی‌متر دورتر از تومور اصلی است (به نام متاستاز پرشی) را نمایش می‌دهد. این اطلاعات برای برنامه‌ریزی جراحی بسیار مهم است.

3. اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT Scan)

CT اسکن با ترکیب تصاویر متعدد اشعه ایکس، تصاویر مقطعی دقیقی از قسمت‌های بدن ایجاد می‌کند. اگرچه CT برای نشان دادن جزئیات درون و اطراف تومور استخوان به اندازه MRI مفید نیست، اما اغلب برای بررسی گسترش احتمالی سرطان به سایر قسمت‌های بدن، مانند ریه‌ها، کبد یا اندام‌های دیگر استفاده می‌شود.

4. اسکن استخوان (Bone Scan)

اسکن استخوان می‌تواند نشان دهد که آیا سرطان به استخوان‌های دیگر گسترش یافته است یا نه و اغلب بخشی از بررسی‌های افراد مبتلا به سرطان استخوان است.

در این آزمایش، مقدار کمی ماده رادیواکتیو با سطح پایین به خون تزریق می‌شود که به استخوان‌ها منتقل می‌شود. دوربینی مخصوص که قابلیت تشخیص این مواد رادیواکتیو را دارد، تصویری از اسکلت ایجاد می‌کند. نواحی دارای تغییرات فعال استخوانی، مواد رادیواکتیو را جذب کرده و به صورت «نقاط داغ» در تصویر ظاهر می‌شوند. این نقاط ممکن است نشان‌دهنده سرطان باشند، اما بیماری‌های دیگر استخوان نیز می‌توانند الگوی مشابهی ایجاد کنند.

5. اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET Scan)

در این آزمایش، نوعی قند رادیواکتیو به نام FDG به خون تزریق می‌شود. سلول‌های سرطانی که به سرعت در حال رشد هستند، مقدار زیادی از این قند را جذب می‌کنند. سپس دوربین مخصوصی تصویری از نواحی رادیواکتیویته در بدن ایجاد می‌کند. اسکن PET می‌تواند گسترش سرطان استخوان به ریه‌ها، سایر استخوان‌ها یا سایر قسمت‌های بدن را نشان دهد و همچنین برای ارزیابی واکنش سرطان به درمان مفید است.

بیوپسی (نمونه‌برداری) برای تشخیص سرطان استخوان

نتایج آزمایش‌های تصویربرداری ممکن است نشان‌دهنده ابتلا به سرطان استخوان باشد، اما بیوپسی (برداشتن قسمتی از ناحیه غیرطبیعی و بررسی آن زیر میکروسکوپ و با آزمایش‌های دیگر) معمولا تنها راه برای تأیید قطعی تشخیص است. اگر احتمال می‌رود که تومور، سرطان اولیه استخوان باشد، بسیار مهم است که بیوپسی توسط پزشکان متخصص در درمان تومورهای استخوان انجام شود. تا حد امکان، بیوپسی و جراحی باید با هم برنامه‌ریزی شوند و توسط یک پزشک انجام شوند. برنامه‌ریزی مناسب بیوپسی می‌تواند از بروز عوارض بعدی جلوگیری کرده و میزان جراحی مورد نیاز را کاهش دهد.

بیوپسی نادرست می‌تواند باعث سختی در برداشتن کامل سرطان توسط جراح شود و ممکن است به جراحی گسترده‌تری نیاز داشته باشد. همچنین، احتمال گسترش سرطان را افزایش می‌دهد. نوع بیوپسی انجام‌شده بستگی به این دارد که تومور به نظر خوش‌خیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد و بر اساس آزمایش‌های تصویربرداری، سن بیمار و محل تومور، چه نوع توموری احتمالاً وجود دارد. برخی از تومورهای استخوان را می‌توان با نمونه‌های بیوپسی سوزنی تشخیص داد، اما برای تشخیص سایر انواع، اغلب نمونه‌های بزرگ‌تری از بیوپسی جراحی نیاز است.

انواع بیوپسی هم که در تشحیص سرطان استخوان مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:

1. بیوپسی سوزنی

در این نوع بیوپسی، پزشک از یک سوزن توخالی برای برداشتن استوانه کوچکی از بافت تومور استفاده می‌کند. این روش معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، به‌طوری که داروی بی‌حسی به پوست و بافت‌های دیگر در محل بیوپسی تزریق می‌شود. در برخی موارد، بیمار ممکن است به آرام‌بخش یا بیهوشی عمومی نیاز داشته باشد.

اگر تومور در نزدیکی سطح بدن باشد، پزشک می‌تواند با لمس ناحیه مشکوک، سوزن را هدایت کند. اما اگر تومور عمقی باشد، پزشک می‌تواند از آزمایش تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای هدایت سوزن به داخل تومور استفاده کند. این نوع بیوپسی‌های هدایت‌شده توسط تصویر معمولاً توسط رادیولوژیست مداخله‌ای انجام می‌شود.

دو نوع بیوپسی سوزنی وجود دارد:

• بیوپسی با سوزن هسته‌ای (Core Needle Biopsy): در این روش از یک سوزن بزرگ‌تر برای برداشتن استوانه‌ای از بافت استفاده می‌شود. این رایج‌ترین نوع بیوپسی سوزنی برای تومورهای استخوان است.

• بیوپسی با سوزن نازک (FNA): در این روش از یک سوزن بسیار نازک متصل به سرنگ برای خارج کردن مقدار کمی مایع و سلول از تومور استفاده می‌شود. این روش برای تومورهای استخوان کمتر مفید است، زیرا ممکن است سوزن نتواند به داخل استخوان نفوذ کند یا مقدار کافی نمونه برای آزمایش به دست نیاید. با این حال، برای بررسی نواحی غیرطبیعی در سایر قسمت‌های بدن جهت تشخیص سلول‌های سرطانی، گاهی مفید است.

2. بیوپسی جراحی (باز)

در این روش، پزشک (معمولا جراح ارتوپدی) با برش پوست به تومور دسترسی پیدا می‌کند. اگر فقط بخشی از تومور برداشته شود، به آن بیوپسی برشی (Incisional Biopsy) گفته می‌شود. اگر کل تومور برداشته شود، به آن بیوپسی برداشت کامل (Excisional Biopsy) می‌گویند.

این بیوپسی‌ها معمولا در اتاق عمل و تحت بیهوشی عمومی (خواب عمیق) انجام می‌شوند. همچنین می‌توان آن‌ها را با استفاده از بلوک عصبی انجام داد که یک ناحیه بزرگ از بدن را بی‌حس می‌کند. باز هم تأکید می‌شود که بیوپسی باید توسط متخصص در تومورهای استخوان انجام شود تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود. به‌عنوان مثال، اگر تومور روی بازو یا پا باشد و بیوپسی به‌درستی انجام نشود، ممکن است شانس حفظ اندام کاهش یابد.

آزمایش‌های خون برای تشخیص سرطان استخوان

آزمایش‌های خون برای تشخیص سرطان استخوان ضروری نیستند، اما ممکن است پس از تایید تشخیص، مفید واقع شوند. به عنوان مثال، سطح بالای مواد شیمیایی در خون مانند آلکالین فسفاتاز و لاکتات دهیدروژناز (LDH) می‌تواند نشان‌دهنده پیشرفت بیشتر سرطان باشد.

آزمایش‌های دیگر مانند شمارش کامل سلول‌های خون و آزمایش‌های شیمی خون قبل از جراحی و درمان‌های دیگر برای ارزیابی وضعیت کلی سلامت فرد انجام می‌شوند. این آزمایش‌ها همچنین می‌توانند برای نظارت بر وضعیت سلامت فرد در حین دریافت درمان‌هایی مانند شیمی‌ درمانی استفاده شوند.

آزمایش خون سرطان استخوان در منزل و شرایط انجام این آزمایش در منزل

آزمایش‌های خون مرتبط با سرطان استخوان، مانند بررسی سطح آلکالین فسفاتاز یا LDH، می‌توانند به‌سادگی در خانه انجام شوند. خدمات آزمایش در منزل توسط متخصصین آزمایشگاه تهران لب این امکان را فراهم می‌کند که بدون نیاز به مراجعه حضوری، نمونه‌گیری با رعایت استانداردهای بهداشتی در محل دلخواه شما انجام شود. این فرآیند سریع، ایمن و حرفه‌ای است و نتایج آزمایش‌ها به‌صورت آنلاین در اختیار شما قرار می‌گیرد. برای بررسی دقیق‌تر یا انجام آزمایش‌های تکمیلی، کارشناسان نیز راهنمایی‌های لازم را ارائه خواهند داد.

آنچه از مقاله «آزمایش سرطان استخوان چیست؟» آموختیم

شنیدن اینکه سرطان استخوان دارید می‌تواند باعث ترس، ناامیدی و عدم اطمینان شود. درست است که با تشخیص سرطان، بسیاری از چیزها نامشخص هستند. تجربه شما بستگی به عوامل زیادی دارد، از جمله نوع سرطان استخوان و زمان تشخیص آن. اما سرطان استخوان همیشه کشنده یا غیرقابل‌مهار نیست. بسیاری از افراد با این تشخیص درمان‌هایی دریافت می‌کنند که باعث از بین رفتن سرطان می‌شود.

لازم به ذکر است که برای انجام برخی از آزمایش‌های رایج در تشخیص انواع سرطان و بیماری‌های دیگر، مانند آزمایش‌های خون، می‌توانید از خدمات آزمایش در خانه تهران لب بهره‌مند شوید و بدون نیاز به مراجعه حضوری به آزمایشگاه، درخواست انجام آزمایش‌ها در خانه و محل خودتان ثبت نمایید.

مطالعه بیشتر: فرم سنجش رایگان ریسک عمومی سرطان

منبع:

https://www.cancer.org/cancer/types/bone-cancer/detection-diagnosis-staging/how-diagnosed.html