سقط مکرر چیست؟ | علائم، علل، آزمایش و درمان سقط مکرر جنین

تجربه سقط مکرر جنین برای هر مادری می‌تواند هم از نظر روحی و هم از نظر جسمی بسیار دشوار باشد. سقط مکرر که به تجربه چندباره سقط جنین اطلاق می‌شود، علل مختلفی می‌تواند داشته باشد؛ مانند مشکلات ژنتیکی، بیماری‌های تیروئیدی، ضعف دهانه رحم و مشکلات دیگر. مشکل سقط مکرر می‌تواند مشکلات و عوارض مختلفی برای مادر در پی داشته باشد و لازم است کسانی که با این مشکل مواجه هستند، پس از آزمایش‌های مربوطه و تحت نظر پزشک، مجوز لازم برای بارداری دوباره را اخد کنند. در ادامه این مقاله در مورد تعریف سقط مکرر، علل بروز این مشکل در خانم‌ها، روش درمان سقط مکرر و آزمایش تشخیص آن توضیح می‌دهیم.

منظور از سقط مکرر چیست؟

سقط مکرر (Recurrent miscarriage) در واقع به حالتی گفته می‌شود که فرد 3 بار یا بیشتر سقط جنین زودرس را تجربه می‌کند. سقط جنین زودرس معمولاً به عنوان سقط جنین در 12 هفته اول بارداری (که سه ماهه اول نیز نامیده می‌شود) تعریف می‌شود. حتی ممکن است تمام حاملگی‌های فرد از یک شوهر واحد نباشد و اگر فردی حاملگی‌هایی از شریک‌های زندگی مختلف را با این شرایط تجربه کرده باشد، بازهم مشکل سقط مکرر برای او صادق است.

 سقط مکرر قبلاً به عنوان 3 سقط جنین متوالی تعریف می‌شد اما اکنون فقط تعداد سقط جنین مهم است و حتی اگر فردی در میان سقط‌هایی که دارد تجربه حاملگی موفق هم داشته باشد، بازهم مشکل سقط جنین مکرر برای او در نظر گرفته می‌شود. برای مثال اگر فردی دو بار سقط جنین در ماه دوم را تجربه کند، سپس سومین حاملگی او موفق بوده باشد و پس از آن نیز برای بار سوم سقط جنین در ماه دوم اتفاق بیافتد، بازهم از نظر پزشکی این فرد مشکل سقط مکرر دارد و باید تحت درمان قرار گیرد.

اگر سقط مکرر را تجربه کرده‌اید، می‌توانید آزمایش‌های مربوطه را در تهران لب انجام دهید تا علت آن را بیابید. حتی اگر 3 سقط زودرس هم نداشته باشید، توضیه می‌شود آزمایش‌ها را انجام دهید.

علل سقط مکرر؛ چرا دچار سقط مکرر می‌شویم؟

در این بخش مواردی را فهرست کرده‌ایم که می‌تواند دلیل هر 3 سقط زودرس شما (یا بیشتر) باشد. برخی از این موارد قابل آزمایش و درمان هستند. در ادامه مقاله در مورد آزمایش‌ها و درمان‌های سقط مکرر بیشتر توضیح خواهیم داد. مهمترین علل سقط مکرر عبارتند از:

• کروموزوم‌های غیرطبیعی
• اختلالت لخته شدن خون
• مشکلات هورمونی
• سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
• مشکل تعداد سلول‌ها در دیواره رحم
• شکل رحم (مشکلات رحمی)
• ضعف دهانه رحم

در ادامه در مورد هریک از این علل سقط مکرر بیشتر توضیح می‌دهیم.

مشکل کروموزوم‌های غیر طبیعی در سقط مکرر بارداری

کروموزوم ها بلوک‌هایی از DNA هستند که حاوی دستورالعمل‌هایی برای رشد کودک شما هستند. شایع‌ترین علت سقط مکرر این است که کودک شما با تعداد نادرست کروموزوم (بسیار زیاد یا ناکافی) رشد کرده است. گاهی اوقات ساختار خود کروموزوم به روشی اشتباه توسعه می‌یابد. در بیشتر موراد این مشکل، حتی اگر والدین کروموزوم‌های طبیعی داشته باشند، اتفاق می‌افتد. در تعداد کمی از موارد هم یک یا هر دو زوج ممکن است مکرراً کروموزوم غیرطبیعی را منتقل کنند و باعث سقط مکرر شوند.

اختلالات لخته شدن خون

برخی از اختلالات لخته شدن خون، مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) و سندرم آنتی فسفولیپید (APS) ممکن است باعث سقط مکرر شوند. این مشکلات باعث ایجاد «خون چسبنده» می‌شوند که بر جریان خون به جفت تأثیر می‌گذارد و ممکن است باعث ایجاد لخته در جفت شود. اگر جفت به درستی کار نکند، اکسیژن و مواد مغذی نمی‌توانند به کودک شما برسند. در نتیجه، این اتفاق ممکن است منجر به سقط جنین شود.

تمام زنانی که سقط مکرر را تجربه می‌کنند، باید آزمایشاتی برای تشخیص این اختلالات انجام دهند که «غربالگری آنتی بادی‌های ضد فسفولیپید» نامیده می‌شود. درمان مشکل اختلالت لخته شدن خون معمولاً با رقیق کردن خون با آسپرین و هپارین درمانی انجام می‌شود.

تاثیر مشکلات هورمونی در سقط مکرر

داشتن تعداد بیش از حد یا کمبود هورمون‌های خاص در بدن شما ممکن است سقط مکرر را تشدید کند. مشکلات تیروئیدی با سقط جنین و سایر عوارض بارداری مرتبط است. تیروئید غده‌ای در ناحیه گلوی شماست که هورمون تولید می‌کند. همچنین بیماری دیبات نیز در این دسته از علل سقط مکرر قرار می‌گیرد.

بیماری تیروئید

در صورتی که به خوبی کنترل شود، باعث سقط جنین نمی‌شود. با این حال، سطوح بالای هورمون محرک تیروئید (TSH) یا وجود آنتی‌بادی‌های تیروئید ممکن است شما را در معرض خطر سقط جنین قرار دهد که در صورت تجویز پزشک برای تشخیص این بیماری معمولاً آزمایش تیروئید انجام می‌شود.

دیابت

اگر دیابت دارید و به درستی مدیریت نمی‌شود، ممکن است احتمال سقط مکرر بیشتر شود. اگر دیابت را با روش‌های توصیه شده توسط پزشک متخصص و با مشورت دکتر سقط مکرر مدیریت کنید، احتمال سقط جنین را افزایش نخواهد داد.

کاهش یا افزایش میزان هورمون پرولاکتین

پرولاکتین هورمونی است که در غده هیپوفیز شما تولید می‌شود. این هورمون بسیاری از عملکردهای بدن از جمله تولید شیر را کنترل می‌کند. اگر پرولاکتین بدن شما بیش از حد یا خیلی کم باشد، ممکن است در معرض افزایش احتمال سقط جنین در ماه دوم قرار بگیرید.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

اگر مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) هستید، خطر سقط مکرر در شما کمی افزایش می‌یابد. علت این امر هنوز دقیقاً مشخص نشده است و متخصصین تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام می‌دهند. بنابراین در صورتی که دچار این سندروم هستید، بهتر است به‌موقع به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.

تاثیر تعادل سلول‌ها در دیواره رحم بر سقط مکرر

تحقیقات نشان می‌دهد که تعادل سلول‌ها در دیواره رحم ممکن است در ناباروری و سقط جنین نقش داشته باشد. محققین در حال یافتن راه‌هایی برای آزمایش این تعادل هستند. برخی از کلینیک‌های باروری آزمایش‌هایی را برای اندازه‌گیری سطح سلول‌های uNK (یک نوع سلول که در این تعادل نقش دارد) ارائه می‌دهند. با این حال این آزمایش‌ها تصویر کاملی را ارائه نمی‌دهند و ممکن است توسط دکتر سقط مکرر شما توصیه نشوند.

شکل رحم (مشکلات رحمی)

یک رحم غیرعادی ممکن است خطر سقط مکرر و زایمان زودرس را افزایش دهد. روش‌های مختلفی برای بررسی شکل رحم وجود دارد و بسته به یافته‌ها، ممکن است جراحی نیز برای این مورد توصیه شود.

ضعف دهانه رحم و سقط جنین مکرر

دهانه رحم شما حلقه‌ای عضلانی در پایین رحم شما است که آن را به واژن شما متصل می‌کند. در طول زایمان این دهانه کوتاه‌تر شده و باز می‌شود تا نوزاد بتواند از آن عبور کند و به دنیا بیاید. گاهی دهانه رحم کوتاه می‌شود و قبل از زمان مناسب (در سه ماهه دوم یا سوم) باز می‌شود. این حالت ضعف دهانه رحم نامیده می‌شود (گاهی اوقات نارسایی دهانه رحم نیز نامیده می‌شود) و می‌تواند باعث سقط جنین در سه ماهه دوم (سقط جنین دیررس) شود.

اگر سابقه سقط در سه ماهه دوم بارداری دارید و پزشکان فکر می‌کنند در معرض خطر ناتوانی دهانه رحم یا ضعف دهانه رحم قرار دارید، ممکن است برای ارزیابی طول دهانه رحم به شما یک اسکن پیشنهاد شود. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که قبل از بارداری یا در طول بارداری، سرکلاژ دهانه رحم (بخیه دهانه رحم) انجام دهید.

سقط مکرر بی‌دلیل (غیرقابل توضیح)

در قسمت قبل در مورد علل رایج در مورد سقط مکرر توضیح دادیم. اما ممکن است هیچ دلیل واضحی برای سقط های مکرر شما وجود نداشته باشد. هر سقطی ممکن است ناشی از یک دلیل مجزا باشد. متأسفانه، آزمایش‌ها ممکن است همیشه نتوانند دقیقاً آنچه را که در هر مورد اتفاق افتاده است، مشخص کنند. با این حال انجام آزمایش سقط مکرر بهترین روشی است که به شما توصیه می‌شود. این آزمایش در آزمایشگاه تخصصی تهران لب با بالاترین دقت انجام می‌شود.

گفتن اینکه سقط‌های مکرر شما غیرقابل توجیه هستند ممکن است دشوار باشد؛ به خصوص اگر این بدان معناست که برای حامگلی بعدی نمی‌توانید چیزی را تغییر دهید و درمان مشخصی را در پیش بگیرید. اما نگران نباشید؛ شاید دانستن این نکته مفید باشد که اکثر زنانی که 3 سقط جنین غیرقابل توضیح (بی‌دلیل) داشته‌اند، حاملگی سالمی دارند!

آزمایش‌ها و درمان سقط مکرر

پس از 3 سقط زودهنگام، باید در یک مرکز تخصصی سقط مکرر آزمایشاتی از شما گرفته شود. در ادامه در مورد این آزمایش‌ها و درمان سقط مکرر توضیح می‌دهیم.

اگر پزشک و متخصص سقط جنین فکر می‌کند که سقط مکرر بارداری شما ممکن است علت زمینه‌ای داشته باشد، معمولاً پس از 2 سقط زودرس آزمایشاتی به شما پیشنهاد می‌شود. همچنین اگر 1 سقط در سه ماهه دوم (سقط جنین دیرهنگام) داشته‌اید، باید فوراً آزمایش‌ها و بررسی‌ها به شما پیشنهاد شود.

آزمایش ترومبوفیلی سقط مکرر

آزمایش هول اگزوم سقط مکرر

درمان سقط مکرر

درمان سقط مکرر معمولاً شامل روش‌های زیر می‌شود:

• تشخیص‌های ژنتیکی قبل از اتفاق افتادن لانه‌گزینی (PGD)
• استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون مانند هپارین
• انجام جراحی در مواردی که فرد مشکلات مربوط به ناهنجاری‌های رحمی دارد
• درمان‌های ایمونولوژیک برای بعضی از موارد
• اصلاح مشکلات مربوط به اختلالات هورمونی

چه زمانی باید برای حاملگی دوباره بعد از سقط مکرر تلاش کنیم؟

به طور کلی، پس از هر سقط، به بدن زمان داده می‌شود تا بهبود یابد. معمولاً توصیه می‌شود که حداقل یک دوره قاعدگی کامل پس از سقط، منتظر بمانید و سپس برای بارداری مجدد اقدام کنید. با این حال، این زمان برای هر فرد متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد.

تصمیم‌گیری برای بارداری مجدد، یک تصمیم بسیار شخصی است و باید با دقت و پس از مشورت با پزشک گرفته شود. هرگز تحت فشار برای بارداری مجدد قرار نگیرید و به خود زمان کافی برای بهبودی روحی و جسمی بدهید.

آنچه از مقاله «سقط مکرر چیست؟ علائم، علل و درمان سقط مکرر جنین» آموختیم

مشکلات مروبوط به بارداری مانند سقط مکرر متاسفانه تحت تاثیر عوامل گوناگون، در حال افزایش است. اما خوشبختانه دانش پزشکی امروزه به قدری پیشرفت داشته است که بسیاری از مشکلات مربوط به سقط جنین قابل درمان باشد. در نهایت توضیه می‌شود که برای کسب بهترین نتیجه، حتماً به متخصص زنان و زایمان و یا ماما مراجعه کنید تا با استفاده از آزمایش سقط مکرر، علت این مشکل در شما شناسایی شده و بهترین روش درمانی انجام شود.

منبع:

https://www.uclahealth.org/medical-services/obgyn/conditions-treated/recurrent-pregnancy-loss