بارداری در هر سنی میتواند تجربهای شگفتانگیز باشد، اما بارداری در سنین بالاتر از ۳۵ سال، به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی بدن، میتواند با چالشها و خطراتی همراه باشد. این نوع بارداری که به آن «بارداری در سن بالا» گفته میشود، معمولا با افزایش احتمال عوارضی مانند سقط جنین، اختلالات ژنتیکی و افزایش فشار خون همراه است. با این حال، پیشرفتهای پزشکی در سالهای اخیر امکان مدیریت این بارداریها را فراهم کرده و زنان را قادر ساخته تا با آگاهی بیشتر، از این دوران لذت ببرند.
در این مقاله از تهران لب، خطرات احتمالی بارداری در سنین بالا را بررسی کرده و نکات و آموزشهای مهمی برای کاهش این خطرات ارائه میکنیم. با بررسی دقیقتر آزمایشهای غربالگری و تکنیکهای مراقبتی، میتوانید دوران بارداری سالمتری داشته باشید و خطرات را به حداقل برسانید. تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا با جزئیات این موضوع آشنا شوید.
منظور از بارداری در سن بالا چیست؟
بارداری در سن بالا یک اصطلاح پزشکی است که برای توصیف افرادی به کار میرود که در زمان بارداری بالای ۳۵ سال سن دارند. بارداری در این سن با افزایش خطر برخی عوارض همراه است. برخی از این عوارض شامل افزایش نرخ سقط جنین، اختلالات ژنتیکی و مشکلات خاص بارداری مانند فشار خون بالا یا دیابت بارداری میشود.
با این حال، بارداری در سن بالا معمولا تفاوت زیادی با بارداریهای معمولی ندارد. پزشک ممکن است آزمایشهای دوران بارداری خاصی را پیشنهاد کند و نظارت بیشتری بر شما داشته باشد. توجه به علائم بارداری و حفظ سلامتی در این سن اهمیت بیشتری پیدا میکند، زیرا خطر ابتلا به بیماریهای مزمن افزایش مییابد.
با وجود این خطرات، بسیاری از افراد میتوانند پس از ۳۵ سالگی بارداری سالمی داشته باشند و فرزندانی سالم به دنیا آورند.
نکته: اگر در زمان زایمان ۳۵ سال یا بیشتر داشته باشید، شما در گروه بارداری در سن بالا قرار میگیرید.
آیا بارداری در سن بالا همان بارداری در سن پیشرفته است؟
بله، این دو اصطلاح یکسان هستند. بارداری در سن پیشرفته اصطلاحی بهروزتر است و اکثر پزشکان ترجیح میدهند از این واژه به جای بارداری سالمندی یا سن بالا که قدیمیتر است، استفاده کنند.
آیا بارداری پس از ۳۵ سالگی سختتر است؟
پزشکان دریافتهاند که بزرگترین کاهش در باروری در اواسط تا اواخر دهه ۳۰ زندگی رخ میدهد. کاهش باروری به معنای کاهش کیفیت و تعداد تخمکها در تخمدانها است. این به این معنا نیست که بارداری بعد از ۳۵ سالگی غیرممکن است (چراکه کاملا ممکن است)، بلکه به این معناست که از سن ۳۵ سالگی به بعد، باروری سریعتر کاهش مییابد و احتمال بروز عوارض به طور قابل توجهی افزایش پیدا میکند.
بارداری در سن بالا چگونه بر تخمکها تاثیر میگذارد؟
شما با تعداد مشخصی تخمک متولد میشوید. در هر چرخه قاعدگی یک تخمک در فرآیند تخمکگذاری آزاد میشود. با افزایش سن، تعداد تخمکها کمتر میشود. تخمکهایی که باقی میمانند نیز بیشتر احتمال دارد مشکلات کروموزومی داشته باشند که منجر به اختلالات ژنتیکی میشوند. اختلالات ژنتیکی شرایطی هستند که از زمان تولد وجود دارند.
خطرات بارداری پس از ۳۵ سالگی چیست؟
همه بارداریها با خطراتی همراه هستند اما اگر در گروه بارداری در سن بالا قرار دارید، احتمال بروز شرایط زیر برای شما یا نوزادتان افزایش مییابد:
- پرهاکلامپسی (فشار خون بالا همراه با عوارض دیگر).
- دیابت بارداری
- زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد هنگام تولد
- بارداری دوقلویی یا چندقلویی
- سقط جنین
- سندرم داون یا سایر اختلالات ژنتیکی
- زایمان سزارین
- مرگ جنین در رحم
چرا بارداری پس از ۳۵ سالگی با عوارض بیشتری همراه است؟
بارداری در سن بالا با کاهش کیفیت تخمکها مرتبط است. این بدان معناست که با افزایش سن، کیفیت تخمکها کاهش مییابد. تخمکهای مسنتر بیشتر احتمال دارد که دچار ناهنجاریهای کروموزومی شوند. بسیاری از این ناهنجاریهای کروموزومی در سهماهه اول بارداری توسط پزشکان بررسی و غربالگری میشوند.
دلیل دیگر افزایش عوارض پس از ۳۵ سالگی این است که احتمال بروز بیشتر بیماریهای مزمن با افزایش سن افزایش مییابد. بدن در سنین بالاتر به شکل متفاوتی به این بیماریها پاسخ میدهد و این شرایط میتواند بارداری و زایمان را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، حتی در افراد غیر باردار نیز احتمال بروز فشار خون بالا در سن ۳۵ سالگی بیشتر از ۲۵ سالگی است.
مزایای بارداری پس از ۳۵ سالگی چیست؟
شروع یک خانواده تصمیمی شخصی است و بسیاری از افراد ترجیح میدهند تا سنین بالاتر برای فرزندآوری صبر کنند. یکی از مزایای بارداری در سنین بالاتر، داشتن تجربه زندگی بیشتر و ثبات مالی است. در دهههای اخیر، زوجها دیرتر ازدواج میکنند. فناوریهای کمکباروری (مانند لقاح آزمایشگاهی یا IVF) نیز موفقیت بیشتری پیدا کردهاند. این پیشرفتها به افراد اجازه میدهد که فرزندآوری را به تأخیر بیندازند. مطالعات نشان میدهد که نرخ افرادی که اولین فرزند خود را در اواخر دهه ۳۰ زندگی به دنیا میآورند، هر سال در حال افزایش است.
آزمایشهای توصیهشده برای بارداری در سن بالا
آزمایشهای غربالگری ژنتیکی برای همه بارداریها توصیه میشوند، اما برای افرادی که در گروه بارداری در سن بالا قرار دارند اهمیت بیشتری دارند. این آزمایشهای غیرتهاجمی که به صورت اختیاری انجام میشوند، میتوانند احتمال خطر بالای برخی شرایط مادرزادی در نوزاد را تشخیص دهند. بیشتر این آزمایشها شامل آزمایش خون یا سونوگرافی هستند. این آزمایشها به عنوان غربالگری شناخته میشوند، به این معنی که احتمال وجود یک اختلال ژنتیکی را تشخیص میدهند.
اگر مشکلی در آزمایش غربالگری شناسایی شود، میتوان آزمایشهای تهاجمی ژنتیکی انجام داد. این آزمایشها شامل نمونهبرداری از پرزهای کوریونی (CVS) و آمنیوسنتز میشوند. در روش CVS، سلولهایی از جفت گرفته میشوند تا یک شرایط ژنتیکی تشخیص داده شود. آمنیوسنتز شامل وارد کردن سوزنی از طریق شکم برای استخراج مایع آمنیوتیک از داخل رحم است. این مایع میتواند به تشخیص برخی از شرایط ژنتیکی کمک کند.
آیا پزشکان بارداری در سن بالا را متفاوت مدیریت میکنند؟
نه دقیقا؛ پزشکان معمولا بارداری در سن بالا را بهطور کلی متفاوت از بارداریهای دیگر مدیریت نمیکنند. با این حال، اگر آزمایشهای غربالگری ژنتیکی نشاندهنده احتمال وجود یک اختلال مادرزادی در نوزاد باشد، ممکن است پزشک شما را به یک متخصص پزشکی مادر و جنین (MFM) ارجاع دهد. این متخصص در مدیریت بارداریهای پرخطر تجربه دارد.
در برخی موارد، ممکن است نیاز به ملاقاتهای پیش از زایمان مکرر با پزشک خود داشته باشید یا برخی آزمایشها زودتر انجام شوند. برای مثال، ممکن است آزمایش غربالگری گلوکز (برای بررسی دیابت بارداری) زودتر انجام شود یا سونوگرافیهای بیشتری برای پایش وضعیت جنین و ضربان قلب او انجام گیرد. اگر عوامل خطر دیگری برای پرهاکلامپسی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است توصیه کند که به صورت روزانه آسپرین بچه مصرف کنید تا خطر ابتلا به این عارضه کاهش یابد.
مراقبتهای پیش از زایمان با افزایش سن اهمیت بیشتری پیدا میکنند، زیرا خطر بروز برخی شرایط افزایش مییابد. بنابراین، اهمیت دارد که در تمام ویزیتها و غربالگریها شرکت کنید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید و وزن مناسبی را در طول بارداری حفظ کنید.
اختلالات کروموزومی چقدر شایع هستند؟
این اختلالات با افزایش سن شایعتر میشوند. به عنوان مثال، اگر بالای ۳۵ سال باشید، احتمال داشتن فرزندی با سندرم داون افزایش مییابد. بر اساس آمار کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان، احتمال این رخداد به شرح زیر است:
- 1 در 1,480 در سن ۲۰ سالگی
- 1 در 940 در سن ۳۰ سالگی
- 1 در 353 در سن ۳۵ سالگی
- 1 در 85 در سن ۴۰ سالگی
- 1 در 35 در سن ۴۵ سالگی
آزمایش بارداری برای زنان بالای 35 سال در منزل و شرایط انجام این آزمایش در منزل
انجام آزمایشهای بارداری برای زنان بالای ۳۵ سال در منزل امکانپذیر است و این خدمات میتوانند شامل آزمایشهای غربالگری ژنتیکی، آزمایشهای هورمونی و سایر آزمایشهای مرتبط باشند. آزمایشگاه تهران لب با ارائه خدمات نمونهگیری در منزل، این امکان را فراهم کرده است تا مادران باردار بدون نیاز به مراجعه حضوری، با آرامش و راحتی آزمایشهای خود را انجام دهند و نتایج را بهصورت آنلاین دریافت کنند. این روش گزینهای ایدهآل برای مدیریت سلامت در دوران بارداری است.
آنچه از مقاله «بارداری در سن بالا چه خطراتی دارد؟ + آموزش نکات مهم» آموختیم
بارداری در سنین بالای ۳۵ سال معمولا سالم و موفقیتآمیز است. با این حال، آگاهی از عوارض احتمالی بارداری در سن بالا اهمیت دارد. مشورت با پزشک درباره آزمایشهای غربالگری ژنتیکی و راهکارهای حفظ سلامت در این دوره بسیار مفید خواهد بود. در بیشتر موارد، سن تنها یک عدد است و اگر وزن مناسبی داشته باشید، بیماریهای موجود را مدیریت کنید و به توصیههای پزشک خود عمل کنید، به احتمال زیاد نوزادی سالم به دنیا خواهید آورد. مراقبتهای پیش از زایمان و توجه به نکات سلامتی، کلید موفقیت در بارداری در سنین بالا است.
منبع:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22438-advanced-maternal-age