اگر پزشک شما آزمایش کاردیولیپین برایتان تجویز کرده است، بهتر است تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. تشخیص زودهنگام بیماری‌ها و آگاهی از وضعیت بدن خود می‌تواند به شناسایی مشکلاتی کمک کند که در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است به مشکلات جدی‌تری منجر شوند. گاهی ممکن است احساس کنیم که مشکلی در بدنمان وجود دارد، اما دقیقا ندانیم که چیست. بسیاری از بیماری‌ها علائم مشابهی دارند و حتی ممکن است علائم یکسانی را بروز دهند، بنابراین تشخیص خودسرانه همیشه توصیه نمی‌شود. در این راستا، در این مقاله از تهران لب، به بررسی آنتی‌بادی کاردیولیپین (Cardiolipin) و علائم آن خواهیم پرداخت و توضیح خواهیم داد که چگونه می‌توان آزمایشی انجام داد تا مطمئن شویم که همه چیز در این زمینه به درستی پیش می‌رود.
کاردیولیپین چیست؟
کاردیولیپین یک فسفولیپید (نوعی چربی) است که در قسمت بیرونی غشای سلول‌ها و پلاکت‌های خون یافت می‌شود. آنتی‌بادی‌هایی که این مواد تولید می‌کنند معمولا در افرادی که اختلالات لخته شدن خون، بیماری‌های خودایمنی (مانند لوپوس) یا سقط‌های مکرر دارند، افزایش می‌یابند. بنابراین، این آنتی‌بادی‌ها می‌توانند بر توانایی بدن در تنظیم فرآیند لخته شدن خون تاثیر بگذارند. علت این عملکرد غیرعادی هنوز ناشناخته است.
درست است که سیستم ایمنی بدن یک فرد می‌تواند در صورتی که نتواند پروتئین‌های خودی و بیگانه را از هم تشخیص دهد، یک یا چند آنتی‌بادی تولید کند، اما مورد آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین متفاوت است. این آنتی‌بادی‌ها آنتی‌بادی‌های خودی هستند؛ به این معنی که آن‌ها «برنامه‌ریزی اشتباهی» دارند و به طور غیرطبیعی به کاردیولیپین‌های خود بدن حمله می‌کنند.
تاثیرات این حملات غیرعادی بر یک موجود زنده می‌تواند جدی باشد؛ زیرا خطر تشکیل لخته‌های خون نامناسب و مکرر (ترومبوز) در رگ‌ها و شریان‌ها را افزایش می‌دهد. این آنتی‌بادی‌ها همچنین با کاهش تعداد پلاکت‌ها (ترومبوسیتوپنی) مرتبط هستند.
کاردیولیپین‌ها شایع‌ترین آنتی‌بادی‌های آنتی‌فسفولیپید هستند. این گروه معمولا همراه با دیگر آنتی‌بادی‌های آنتی‌فسفولیپید، مانند آنتی‌کواگولانت لوپوس و آنتی‌بتا ۲ گلیکوپروتئین I شناسایی می‌شوند. همچنین ممکن است به طور موقت در برخی عفونت‌های حاد مانند ایدز، برخی از سرطان‌ها، هنگام مصرف داروهایی مانند فنی‌توئین، پنی‌سیلین و پروکائین‌آمید و حتی در افراد سالم مسن مشاهده شوند.
آزمایش کاردیولیپین برای چه استفاده می‌شود؟
تشخیص آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین معمولا برای بررسی علل زیر درخواست می‌شود:
- تشکیل لخته خون بدون علت مشخص
- سقط‌های مکرر
- طولانی شدن زمان ترومبوبلاستین نسبی (PTT) (در این حالت معمولا آزمایش آنتی‌کواگولانت لوپوس نیز درخواست می‌شود)
اگر این آنتی‌بادی‌ها در آزمایش‌ها شناسایی شوند، معمولا ۱۲ هفته بعد دوباره آزمایش تکرار می‌شود تا مشخص شود آیا حضور آن‌ها موقت است یا دائمی. حتی اگر نتیجه آزمایش منفی باشد، در آزمایشگاه آمبار معمولا توصیه می‌کنیم که در تاریخ دیگری آزمایش مجددی انجام شود، زیرا این آنتی‌بادی‌ها ممکن است بعد از مدتی ظاهر شوند.
سه نوع آنتی‌بادی کاردیولیپین در خون می‌توانند وجود داشته باشند: IgG، IgM و یا IgA. معمولا فقط دو نوع اول تحلیل می‌شوند، اما اگر نتایج منفی باشد و شواهد بالینی قوی وجود داشته باشد، معمولا آزمایش آنتی‌بادی‌های IgA کاردیولیپین درخواست می‌شود. همراه با این آنتی‌بادی‌ها، سایر آزمایش‌ها مانند آنتی‌کواگولانت لوپوس و آنتی‌بتا ۲ گلیکوپروتئین I نیز ممکن است در صورت لزوم توسط پزشک درخواست شوند.
آزمایش کاردیولیپین چه زمانی درخواست می‌شود؟
آزمایش آنتی‌بادی کاردیولیپین زمانی درخواست می‌شود که احتمال وجود تمایل به تشکیل لخته‌های خون (زیاد بودن لخته‌ها) در بیمار وجود داشته باشد، به ویژه در بیمارانی که علائم و نشانه‌هایی از ترومبوز مکرر یا غیرمکرر دارند. این علائم بسته به مکان لخته ممکن است متفاوت باشند.
اگر لخته در وریدهای عمیق پاها باشد (که به آن ترومبوز ورید عمقی یا DVT گفته می‌شود)، بیمار ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- درد پا یا حساسیت بیشتر در اندام مورد نظر
- تورم و ادم در پا
- تغییر رنگ پوست در اندام مورد نظر
اگر لخته بر ریه تاثیر بگذارد (آمبولی ریوی)، فرد معمولا علائم زیر را تجربه می‌کند:
- تنگی نفس ناگهانی
- سرفه، هموپتیزی (خروج خون از سینه همراه با بلغم)
- درد قفسه سینه
- افزایش ضربان قلب
آزمایش کاردیولیپین ممکن است زمانی درخواست شود که یک زن سقط مکرر داشته باشد یا سابقه آن را داشته باشد. همراه با آنتی‌کواگولانت لوپوس و به عنوان پیگیری، این آزمایش معمولا در افرادی که زمان ترومبوبلاستین نسبی (TTP) آن‌ها طولانی شده است، درخواست می‌شود. اگر آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین شناسایی شوند، این آزمایش باید چند هفته بعد تکرار شود تا مشخص شود آیا این آنتی‌بادی‌ها موقت هستند یا دائمی.
آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین همچنین ممکن است زمانی درخواست شوند که مشکوک به بیماری خودایمنی باشد و یا اگر نتیجه آزمایش آنتی‌بادی ضد هسته‌ای (ANA) مثبت باشد. ممکن است در افرادی که بیماری خودایمنی دارند (مانند لوپوس سیستمیک)، این آنتی‌بادی‌ها شناسایی نشوند. بنابراین، آزمایش بعد از مدتی تکرار خواهد شد؛ چرا که ممکن است این آنتی‌بادی‌ها دیرتر ایجاد شده باشند.
گاهی اوقات آزمایش کاردیولیپین پس از آزمایش مثبت سیفلیس (VDRL/RPR) درخواست می‌شود. مواد شیمیایی مورد استفاده در آزمایش این بیماری حاوی فسفولیپیدها هستند که می‌توانند منجر به نتایج مثبت کاذب در بیماران با آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین شوند. برای شروع آزمایش، فقط به یک نمونه خون از ورید بازو نیاز است.
مراحل انجام آزمایش کاردیولیپین
این آزمایش نیاز به نمونه خون دارد که معمولا از رگ بازوی شما در آزمایشگاه یا در خانه توسط پرسنل آزمایشگاه تهران لب گرفته می‌شود. آمادگی، روند انجام و اقدامت پس از آزمایش کاردیولیپین به شرح زیر است:
آمادگی‌های قبل از آزمایش
برای انجام این آزمایش عموما نیازی به آمادگی خاصی نیست. پزشک شما به شما اطلاع خواهد داد که آیا لازم است به طور موقت مصرف برخی داروها یا مکمل‌ها را قبل از آزمایش متوقف کنید یا خیر.
در حین انجام آزمایش
پرسنل آزمایشگاه تهران لب، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. معمولا یک نوار در اطراف بازوی شما بسته می‌شود و ناحیه‌ای که سوزن وارد پوست می‌شود، ضدعفونی خواهد شد. سپس مقدار کمی خون به داخل لوله آزمایش کشیده می‌شود. در حین وارد شدن سوزن به پوست، ممکن است احساس سوزش ملایمی داشته باشید.
پس از انجام آزمایش
پس از خارج کردن سوزن، از شما خواسته خواهد شد تا با استفاده از بانداژ یا گاز استریل، فشار ملایمی به محل نمونه‌گیری وارد کنید. این کار به جلوگیری از خون‌ریزی و کاهش احتمال کبودی کمک می‌کند. سپس محل نمونه‌گیری بانداژ خواهد شد. پس از انجام آزمایش، شما معمولا می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهید.
گرفتن نمونه خون روشی بسیار کم‌خطر است و در اکثر موارد تنها کبودی خفیفی در محل نمونه‌گیری ممکن است مشاهده شود.
نتایج و تفسیر آزمایش کاردیولیپین
نتایج آزمایش کاردیولیپین می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گیرد، از جمله سن، جنسیت، تاریخچه پزشکی یا روش استفاده شده برای انجام آزمایش. یک نتیجه منفی به این معنی نیست که مشکلی جدی وجود دارد؛ بلکه فقط نشان می‌دهد که در نمونه آزمایشی در آن زمان خاص، آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین وجود ندارند. همچنین ممکن است به این معنا باشد که این آنتی‌بادی‌ها در غلظت بسیار پایین وجود دارند و شناسایی نمی‌شوند.
علاوه بر این، از آنجا که آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین شایع‌ترین آنتی‌بادی‌های آنتی‌فسفولیپید هستند، یافتن آن‌ها به طور موقت به عنوان نتیجه‌ای از عفونت، مصرف داروهای خاص یا در افراد مسن بدون علائم، غیرمعمول نیست.
اگر سطوح متوسط یا بالای آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین شناسایی شوند (که پس از ۱۲ هفته تأیید می‌شود)، احتمالا بیمار دارای سطوح دائما بالا است که ممکن است با تمایل به تشکیل لخته یا سقط‌های مکرر (در برخی از زنان) مرتبط باشد.
اگر نتیجه مثبت باشد، بیمار ممکن است به سندرم آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین مبتلا باشد. بنابراین، آزمایش دوباره انجام خواهد شد تا بررسی شود که آیا آنتی‌بادی همچنان در خون باقی مانده است. برای بدست آوردن نتایج دقیق در مواردی که بیماری‌هایی مانند لوپوس یا سندرم آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین مشکوک هستند، باید حداقل ۶ هفته بین آزمایش‌ها فاصله باشد.
آیا می‌توانم آزمایش‌های دیگری همراه با این آزمایش انجام دهم؟
آزمایش کاردیولیپین می‌تواند بدون آزمایش‌های دیگر انجام شود اما معمولا یکی از بسیاری از آزمایش‌هایی است که انجام می‌شود. این بستگی به آن دارد که پزشک برای چه چیزی می‌خواهد آزمایش کند یا چه چیزی را مشکوک می‌داند. به عنوان مثال، اگر پزشک بیماری‌هایی مانند لوپوس را مشکوک بداند، ممکن است نیاز به انجام سایر آزمایش‌های خون یا بیوپسی‌های بافتی از بیمار داشته باشد.
برخی از آزمایش‌ها و تجزیه و تحلیل‌هایی که معمولا همراه با آزمایش کاردیولیپین انجام می‌شوند عبارتند از:
- آزمایش CBC (شمارش کامل خون)
- زمان ترومبوبلاستین نسبی و زمان ترومبوبلاستین فعال شده (که نحوه لخته شدن خون را نشان می‌دهد)
- آزمایش‌های آنتی‌بادی ضد هسته‌ای (که در بیماران مبتلا به لوپوس مشاهده می‌شود)
- آزمایش‌های آنتی‌بادی‌های آنتی‌فسفولیپید (که در افرادی با لخته‌های خون غیرعادی ظاهر می‌شوند)
- سونوگرافی (برای شناسایی لخته‌ها در شریان‌ها یا رگ‌ها)
آیا داشتن آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین باعث لخته‌های خون دائمی می‌شود؟
وجود آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین لزوما به این معنا نیست که لخته‌های خون به طور قطعی تشکیل خواهند شد. این آنتی‌بادی‌ها یک عامل خطر هستند، اما نمی‌توانند پیش‌بینی کنند که آیا فردی لخته‌های خون مکرر تشکیل خواهد داد یا دچار مشکلات مرتبط دیگر خواهد شد. علاوه بر این، حتی اگر بیمار دچار لخته‌های خون شود، آنتی‌بادی‌ها نمی‌توانند پیش‌بینی کنند که لخته‌ها چقدر مکرر یا شدید خواهند بود.
با این حال، آزمایش کاردیولیپین زمانی مفید است که بیمار مشکلاتی مرتبط با لخته شدن خون، سقط‌های مکرر یا علائم دیگر داشته باشد. نتیجه این آزمایش می‌تواند به تیم پزشکی کمک کند تا بهترین روش درمانی برای وضعیت بیمار را شناسایی کند.
آزمایش آنتی بادی کاردیولیپین (Cardiolipin) در منزل و شرایط انجام این آزمایش در منزل
آزمایشگاه تهران لب سرویس نمونه‌گیری در منزل را برای راحتی شما ارائه می‌دهد. اگر به دلیل مشکلات جسمانی، محدودیت حرکت یا مشغله کاری قادر به مراجعه حضوری نیستید، می‌توانید آزمایش کاردیولیپین را در خانه یا محل کار خود انجام دهید. پرسنل مجرب آزمایشگاه تهران لب با تجهیزات کامل و رعایت استانداردهای وزارت بهداشت، در زمان و مکان تعیین‌شده برای نمونه‌گیری به محل شما می‌آیند. این سرویس امکان انجام آزمایش با کیفیت و دقت بالا را در راحتی خانه فراهم می‌کند.
برای درخواست هرگونه مشاوره ژنتیکی تلفنی و نمونه‌گیری در آزمایشگاه جهت انجام آزمایش آنتی بادی کاردیولیپین (Cardiolipin)، با تلفن 1650 آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی تهران لب تماس بگیرید.
آنچه از مقاله «آزمایش آنتی بادی کاردیولیپین (Cardiolipin) چیست؟ | شرایط انجام آن در منزل» آموختیم
آزمایش آنتی‌بادی کاردیولیپین یکی از ابزارهای کلیدی برای شناسایی اختلالات مرتبط با لخته شدن خون، سقط‌های مکرر و بیماری‌های خودایمنی است. این آزمایش با شناسایی آنتی‌بادی‌های غیرطبیعی، به پزشکان کمک می‌کند تا علت مشکلات بیمار را تشخیص دهند و درمان مناسب را ارائه دهند.
گرچه وجود آنتی‌بادی‌های کاردیولیپین همیشه به معنای بروز مشکلات جدی نیست، اما می‌تواند خطر بالقوه‌ای برای سلامت فرد ایجاد کند. آگاهی از این وضعیت و نظارت مداوم می‌تواند به پیشگیری از عوارض جدی و بهبود مدیریت بیماری کمک کند. تشخیص زودهنگام و اقدام به‌موقع، نقشی حیاتی در حفظ سلامت و ارتقای کیفیت زندگی بیماران ایفا می‌کند.
منبع:
